Yeni Doğan Bebeklerde Gaz Sancısı Nasıl Giderilir?
Smear Nedir?
İnce tabakalar halinde olan ufak hücrelerin cam üzerine yatırılması ve hücrelerin genel yapılarının mikroskop yardımı ile incelenmesi smear olarak ifade edilmektedir. Jinekolojide sık sık kullanılan bu terim aynı zamanda en sık kullanılan tetkikler arasında da yer almaktadır. Rahim ağzına sürtülen fırça ile elde edilen hücreler daha sonra ince cam üzerine yayılarak incelenir. Bir diğer smear testi yöntemi ise, taşıyıcı bir sıvı içerisine konulan hücrelerin patoloji laboratuvarına gönderilmesi ile yapılır.
PAP yani smear testi sonuçları normal olarak ele alındığı zaman ek bir şikayet yok ise, yılda sadece 1 kez uygulanan kontroller yeterli olacaktır. Anormal smear testi sonuçları ortaya çıktığı zamanlarda ise, ileri tetkik yöntemlerine ihtiyaç duyulur. Anormal smear varlığı mevcut ise, bu durum için uygun olan önerileri tam olarak anlayabilmek için ilk olarak bazı konular hakkında bilgi alınması gerekir.
1. Smear bir tanı yöntemi olarak uygulanmaz
2. Smear yalnızca serviks bölgesine ait olan lezyonların taranabilmesi için geçerli olan bir testtir.
3. Smear alınacağı zaman uygun şekilde alındığından kesinlikle emin olunmalıdır.
Amerikan Kolposkopi ve Servikal Patoloji Cemiyeti (ASCCP) tarafından yapılan araştırmalar günümüzde hala değerlendirilmektedir. Servikal kanser tarama testleri yani smear testlerinin sonuçlarında anormal durumlar mevcut olduğu zaman takip edilmesi gereken noktalar ASCCP tarafından belirlenmiştir. Bu rehberde yer alan bilgiler aşağıdaki gibidir.
Anormal Smear Durumunda Yapılacaklar
Smearda anormal teşhisi konulduğu zaman hücresel değişikliklerden bahsedilmektedir. Fakat değişimlerin kansere yol açıp açamayacağını anlayabilmek için bulguların yeterli olmadığı da ifade edilmektedir. Menopoz döneminde olmayan ve üreme çağında olan kadınların smear testlerinde anormal smear sonuçları saptandığı zaman üç ayrı farklı yol izlenmektedir. Bu yollar;
Sıvı bazlı bir şekilde smear alındıysa en akılcı ve tercih edilmesi gereken yöntem laboratuvarda bekletilen örnekler üzerinde HPV araştırması yapılmasıdır. HPV testleri sonucunda negatif sonuç elde edilir ise, bu durumda endişe yapılacak bir durum yok demektir. Smear testi 1 yıl süre geçtikten sonra bir kez daha uygulanmalıdır. HPV taramaları 1 yıl sonra yapılan testlerde pozitif çıkar ise, kolposkopi ve biopsi yapılması gerekir.
HPV taramaları ve kolposkopi uygulanmadan beklenmesi gerekiyor ise, 6. ve 12. ayda uygulanan smear testlerinde normal sonuç çıktıysa bu durumda yıllık olan rutin kontroller devam ettirilir. Testlerin herhangi bir tanesinde anormal smear sonuçları ya da ileri bir lezyon tespit edildiyse bu durumda kolposkopi ve biopsi tercih edilir.
İlk aşamalarda kolposkopi uygulandıysa ve servikal displazi mevcut değilse, bu süreçten 12 ay sonra HPV taramasının tekrar uygulanması gerekir. Bu durum yaşandığı zaman alternatif smear incelemelerinin 6 ve 12. aylarda tekrar edilmesi tavsiye edilir. İlk aşamalarda kolposkopi üzerinde servikal displazi yani CIN teşhis edildiyse bu duruma uygun biçimde tedavi uygulanmalıdır. Menopoz ya da bağışıklık sistemi baskılanmış durumda olan kadınların anormal smear testi sonuçları için normal süreçlerdeki ile benzer bir takip süreci izlenmelidir.
ASC-H Durumunda Yapılacaklar
ASC-H değişimlerin yüksek olduğu ve ortadan kaldırılamadığı durumlar için kullanılan bir terimdir. Bu süreçte olan hastalara kesinlikle kolposkopi ve biopsi yapılarak tanı koyulmalıdır.
Low Grade Squamous Intraepithelial Lesion (LSIL) Durumunda Yapılacaklar
Smear sonuçları LSIL olarak tespit edilen hastalara ilk olarak kolposkopi uygulanması tavsiye edilmektedir. Bu tavsiyenin altındaki temel sebep ise smear üzerinde tespit edilen LSIL durumunun hastaların %20’lik kısmında biopsilerin CIN II ve CIN III çıkmasıdır. LSIL durumunda kolposkopi ile biopsi bir arada uygulanmalıdır.
Kolposkopilerde lezyon görüldüğü zaman rahim kanallarının iç kısmından da biopsi alınması gerekebilir. Kolposkopilerde lezyonların ortaya çıktığı durumlarda CIN II veya CIN III teşhis edilmediyse, 6. ve 12. aylarda smear testinin tekrar yapılması gerekir. 12 ay sonra ise HPV taraması tavsiye edilir. Eğer kolposkopide lezyon yok ise ve biopsi sonuçlarında CIN II ve CIN III ortaya çıktıysa uygun tedaviler başlatılır.
Menopoz dönemindeki kadınlarda LSIL ortaya çıktığı zaman aşağıdaki üç ayrı yöntem uygulanabilir.
LSIL mevcut olan hastalara kolposkopi ve biopsi tedavileri uygulandıktan sonra 6. ve 12. aylarda iki defa smear testi uygulanmalıdır. 12 ay sonra ise, HPV taramalarının yapılması tavsiye edilmektedir. Bütün testlerin sonuçlarında negatif sonuçlar ortaya çıktığı zaman periyodik tarama sürecine tekrar geri dönülebilmektedir.
İki incelemenin yalnızca bir tanesinde ASCUS ya da daha ileri olan bir bulgu ortaya çıkar ise ve HPV testi sonuçları pozitif çıkar ise, kolposkopi ve gerektiği zamanlarda biopsi tekrar uygulanır.
Hamilelerde LSIL ve Yaklaşım Süreci
Hamile kadınlarda LSIL saptandığı zaman kolposkopinin uygulanması gerekir. Fakat lezyonlar görülüyor ise, biopsi de uygulanmalıdır. Biopsinin doğumu takip eden 6 haftalık lohusal döneminin sonlarına doğru yapılması gerekir. Hamile kadınlar, bu süreç boyunca farklı smear testleri ya da kolposkopi uygulamaları yaptırmamalıdır.
Atipik Glandüler Hücrelere Yaklaşım
Smear testleri uygulandığı zaman bazı zamanlarda rahim ağzının derisi olarak adlandırılan bölgede hücrelerden değil, rahim ağzının iç kanallarındaki salgı bezlerinden kaynaklanan anormal hücreler ortaya çıkabilir. Bu durum son derece nadir görülen bir durumdur. Fakat bu durumun ileri inceleme gerektirdiği bilinmektedir. Bu tür hastalara kolposkopi uygulanmalıdır. Rahim ağzının iç kısmındaki kanallardan ise, biopsi alınmalıdır.
Yaşı 35 ve üzeri olan kadınlarda bu uygulamalara ek olarak rahim içerisinden küretaj ile biopsi alınması da gerekebilir. Hastaların yaşı her ne olursa olsun HPV taramaları da tedavilere dahil edilmelidir. Kolposkopi sonrasında yapılacak olan takibe göre elde edilecek sonuçlar değişebilir.
Biopsinin ve endoservikal kanallardan elde edilen örnekler temiz çıkar ise, üst üste 4 defa normal sonuç elde edildiği tespit edilene kadar 6 ayda bir smear testi tekrar edilmelidir. Testlerde ASCUS ya da anormal bir durum saptanırsa kolposkopi ve biopsi tekrar uygulanmalıdır.
HPV taramaları negatif çıkan kişilere smear ve HPV taramaları 12 ayda bir tekrar yapılmalıdır. HPV taramaları pozitif çıkan kişilere ise, smear ve HPV taramaları 6 aylık süreçler içerisinde uygulanmalıdır.
High Grade Squamous Intraepithelial Lesion (HSIL) Durumunda Yapılacaklar
20 yaşında ve daha genç yaşta olanlar ve gebeler hariç, smear testlerinde HSIL çıktığı zaman farklı yollar izlenmelidir. Endoservikal kanal biopsisi alındıktan sonra bununla birlikte kolposkopi uygulanmalıdır. Erken LEEP uygulanması da gereklidir.
Bu yöntem tercih edileceği zaman kolposkopi tek başına yeterli olursa en uygun şekilde uygun yerden alınan biopsi sonuçları CIN II veya CIN III çıkabilir. Bu durumda LEEP ya da rahim ağzının ısı ile tahrip edilmesi yöntemleri uygulanabilir. Biopsi içerisinde CIN II veya CIN III’e rastlanmazsa bu durumda üç ayrı seçenek ortaya çıkar. Bunlar;
Devam eden süreçte HSIL durumunun ortaya çıkması veya kolposkopinin yeterli bulunmaması gibi durumlarda LEEP işlemi uygulanır.
Servikal Intraepitheliyel Neoplazi 1 (CIN I) Durumunda Yaklaşım
CIN bir biopsi tanısı olarak nitelendirilir. Smear sonuçlarında CIN rapor edilemez. Biopsi sonuçlarında CIN I rapor edildiği zaman tedaviye olan yaklaşım biopsi alınmasına sebep olabilir. Bu durum başlangıç aşamasındaki smear testi sonuçlarına göre değişir.
İlk smear testi sonuçlarında ASCUS veya LSIL rapor edildiyse, yapılan kolposkopi ve biopsi sonuçları CIN I olarak ortaya çıktıysa 6 ve 12 ay sonra smear testi tekrar edilmelidir. 12 ay sonra ise, HPV taraması yapılmalıdır. Eğer ilk smear testi sonuçlarında HSIL ortaya çıktıysa, kolposkopi ve biopsi sonuçlarında CIN I tespit edildiyse, bu durumda HSIL’deki ile aynı yaklaşım sergilenmelidir. 6 ayda bir defa kolposkopi ve smear testi tekrar edilmesi yeterlidir.
Tanıdan sonraki 2 yıl boyunca hastalar yakından takip edilmeli ve periyodik kontrollerden mutlaka geçmelidir. CIN I varlığı mevcut ise, LEEP tavsiye edilmemektedir.
Servikal Intraepitheliyel Neoplazi 2 ve 3 (CIN II ve CIN III) Durumunda Yaklaşım
20 yaşından ufak olan kadınlar ve hamileler dışındaki kişilerde CIN II ve CIN III’e rastlandıysa, lezyonun çıkartılabilmesi için LEEP uygulanır. Devam eden dönemde ise, 6 ayda bir olmak üzere smear testi ve kolposkopi bir arada uygulanmalıdır. Hamilelerde yayılım gösteren erken evrelerde kanser şüphesi bulunmuyor ise, 12 haftada bir olmak üzere kolposkopi yapılması yeterlidir. Kolposkopi neticesinde lezyonlarda ilerleme şüphesi mevcut ise, biopsi tekrar edilmelidir. Kesin bir değerlendirme yapılabilmesi için ise, doğumdan sonraki 6 haftalık süreç sonuna bakılmalıdır.
Anormal Smear Testi Sonuçlarında Ek Testlere Ne Zaman İhtiyaç Duyulur?
Smear testi sonuçlarında anormal sonuçlar görüldüyse ek testlerin yapılmasına ihtiyaç duyulabilir. Testlerin ne şekilde olacağı sizin yaşınız ve displazinin durumuna göre değişkenlik gösterebilir. Bazı zamanlarda birden fazla test seçeneği de karşınıza çıkabilir. Jinekoloğunuz ile birlikte seçenekleri değerlendirerek mevcut durumunuza en uygun olanlara karar vermeniz gerekir.
20 Yaş Altı
ASC-US ve LSIL durumundaki smear testleri 4. ve 6. aylarda tekrar yapılır. HSIL için ise, kolposkopi önerilir. ASC-H durumunda endoservikal örneklerin elde edilebilmesi için kolposkopiye ihtiyaç duyulur. AGC’de ise, endometrial ile birlikte endoservikal örneklerin elde edilebilmesi için kolposkopi ve HPV taramasına ihtiyaç duyulur.
21 Yaş Üzeri ve Menopoz Öncesi
ASC-US için HPV taramaları 4. ve 6. aylarda tekrar edilir ve kolposkopi uygulanır. LSIL durumu mevcut ise, kolposkopi ile birlikte LEEP uygulanır. Örneklemelerin elde edilebilmesi için eğer AGC mevcut ise, HPV taraması ile kolposkopi uygulanır. 35 yaş ve üzerindeki kadınlar için endometrial neoplazi riski mevcut olabilir. Riskli durumlarda endometrial örneklemesi gerekir. Atipik endometriyel hücreli olan AGC’ler için endometrial ile birlikte endoserviakl örneklemeler yapılır. Daha sonra ise, kolposkopi ve HPV taraması uygulanır.
Menopoz Sonrası
ASC-US ile LSIL için HPV taraması gerekir. 4 ve 6. aylarda smear testinin tekrar uygulanması gerekir. Sadece HSIL mevcut ise, LEEP uygulanır. Atipik endometriyal hücreleri olan AGC durumunda endometrial ve endoservikal örneklemeler yapılır. Daha sonra ise, kolposkopi ve HPV taraması uygulanır.
Tedavi Sonrası Takip Nasıl Olmalı?
Farklı derecelerdeki CIN sebebi ile tedavi görmüş olan kadınların sonraki dönemlerinin yakından takip edilmesi gerekir. Tedavi gören kadınların genellikle ilerleyen yıllarda rahim ağzı kanserine yakalanma riskleri, tedavi görmeyen kadınlara göre daha yüksektir. Takip sürecinin ne şekilde olacağına dair kanıtlanmış bir çalışma veya araştırma olmadığı için bu noktada doktor devreye girer. Hastaların tedavi sonrasında hangi süreci takip edebilecekleri doktorun yaklaşımı ve tecrübesi ile birlikte hastanın mevcut durumuna da bağlıdır.
Hamilelik fotoğraflarınızı İnstagram'da #hamileykenben hashtag’i ile paylaşın, anasayfamızda size ve bebeğinize yer verelim :) Fotoğraflarınız editör onayından sonra sitemizde yer almaktadır.
