Doğum Kontrol Hapları ve Damar Tıkanıklığı Riski

Doğum kontrol hapları damar tıkanıklığına neden olur mu?

Doğum kontrol hapları kadınlar tarafından en fazla tercih edilen korunma yöntemlerinden biridir. Bu hapların korunmada önemli bir etkisi vardır. Ancak bazı yan etkileri de mevcuttur. Bunların başında damar tıkanıklığına yol açması da bulunur. Doğum kontrol hapları kullanan kişilerde özellikle bacak toplardamarlarında tıkanıklık gelişme riski yüksektir. Bu risk kişinin taşıdığı başka risk faktörleriyle de tetiklenmektedir. Bu nedenle korunma yöntemi olarak bu hapları tercih edecekler doktorunun önerilerine kulak vermelidir.

Doğum Kontrol Hapları ve Damar Tıkanıklığı Riski

Doğum kontrol haplarını kullanan kişilerde damar tıkanıklığı riski olduğu bilinmektedir. Ancak bu konuda damar tıkanıklığı riskinin ne kadar olduğu, hangi kişilerin risk altında olduğu, hangi kişilerin doğum kontrol hapını bu açıdan kullanmasının sakıncalı olduğu önemlidir. Doğum kontrol hapı kullanan kişilerde toplardamar tıkanıklığı (Venöz tromboemboli) ve atardamar tıkanıklığı, beyin ve kalp damarlarında tıkanıklık (Arteriel tromboemboli) riski artar. En fazla görülen damar tıkanıklığı toplardamarlarda olanıdır. İleri yaştaki, hipertansif, yüksek dozda östrojen içeren hapları kullananlarda, sigara içenlerde ise atardamar tıkanıklıkları daha fazla görülmektedir.

Toplardamar tıkanıklığı bu damarlarda oluşan pıhtılaşma sonucunda meydana gelir. En fazla bacak toplardamarları bundan etkilenir. Derin ven trombozu denilen bu tıkanıklıklarda pıhtılardan ayrılan parçaların beyin ve kalp gibi yaşamsal organlara gitmesi halinde, kalp krizi, inme gibi riskler oluşturması söz konusudur. Doğum kontrol hapları ve damar tıkanıklığı riski en fazla toplardamar tıkanıklığında etkili olur.

Hangi kişilerde damar tıkanıklığı riski yüksektir?
Doğum kontrol haplarını kullanan kişilerde venöz tromboz riski de artar. Bu konuda bazı kişiler daha fazla risk taşır. Özellikle sigara kullanan kadınlarda doğum kontrol hapı kullanımıyla damar tıkanıklığı daha fazla görülür. Bu yüzden doktorlar 35 yaşını geçen ve sigara kullanan kadınlarda doğum kontrol hapı kullanımını tavsiye etmezler. Kadında başka bir sorun olmasa bile, doğum kontrol hapı ve damar tıkanıklığı riski önemli hale gelir. Bu risk doğum kontrol hapı dışındaki östrojen içeren her hormon ilacında bulunmaktadır. Ancak sigara içmese de, yaşı genç bile olsa her kadın açısından doğum kontrol haplarının damar tıkanıklığına yol açma riski vardır. Kadının 35 yaşını geçmesi ve sigara içmesi halinde ise, damar tıkanıklığı riski yükselmektedir. Bu yüzden kadınların gelişigüzel bu hapları korunma amacıyla kullanmaması gerekir.

Doğum kontrol hapı nedeniyle damar tıkanıklığı görülme oranı nedir?
Yapılan araştırmalar sonucunda bu konuda farklı değerlendirmeler yapılmıştır. Genellikle görüşler doğum kontrol hapı kullanımının damar tıkanıklığına yol açma oranının 1-4 kat arasında arttığı yönündedir. Buna göre yılda doğum kontrol hapı kullanan her 100 kadının 5 tanesinde damar tıkanıklığı meydana gelmektedir.

Doğum kontrol haplarının tamamı progesteron ve östrojen hormonu içerir. Bu hapların bitkisel olması söz konusu değildir. Ayrıca haplarda görülen yan etkilerde, koruma etkisi gibi aynıdır. Ancak daha az östrojen içeren haplardaki damar tıkanıklığı riski diğerlerine göre az olur. Damar tıkanıklığı riski aynı zamanda hapın dozu ve kullanım süresine göre de değişir. Bazı doğum kontrol haplarında sadece progesteron hormonu bulunur. Bu şekilde kullanılan mini haplar ve iğnelerde vardır. Bunlarda östrojen hormonu olmadığı için, damar tıkanıklığı riski de bulunmaz.

Doğum kontrol hapları ve damar tıkanıklığı riski nasıl artar?
Damar tıkanıklığı riski doğum kontrol hapı kullanılmasa bile bazı hallerde daha fazla olur. Bu durumda olan kişilerin doğum kontrol hapı da kullanması halinde, risk daha fazla yükselir. Bunlar,

  • Sigara kullanımı
  • Fazla kilolu olma, obezite
  • Ameliyat olma
  • Kandaki pıhtılaşma sorunları
  • Daha önceden damar tıkanıklığı geçirmiş olmak
  • 35 yaş ve üzerinde olmak
  • Hareketsiz bir yaşam tarzının olması
  • Kanser, travma, şeker hastalığı, orak hücreli anemi gibi hastalıkların olması
  • Myeloproliferatif hastalıklar, enfeksiyon hastalıkları
  • Vücudun susuz kalması (Dehidrasyon)

Doğum kontrol hapları neden damar tıkanıklığı riskini arttırır?
Doğum kontrol haplarının damar tıkanıklığı riskini arttırması, kullanıcılarda pıhtılaşma faktörlerinde neden olduğu değişikliklerden kaynaklanır. Hapların pıhtılaşma faktörlerinde yaptığı değişiklikler ise;

  • Protein S, protein C ve antitrombin 3 azalmakta
  • Fibrinojen (Faktör 1) ile faktör 7, 8 ve 10 artmakta
  • Antiplazmin azalmakta
  • Plazminojen aktivatör inbihitörü (PAI-1) artmakta
  • Parsiyel tromboplastin zamanı ile protrombin zamanı da kısalmaktadır.

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

#hamileykenben

Hamilelik fotoğraflarınızı İnstagram'da #hamileykenben hashtag’i ile paylaşın, anasayfamızda size ve bebeğinize yer verelim :) Fotoğraflarınız editör onayından sonra sitemizde yer almaktadır.

MAİL ABONELİĞİ
Bu site, sağlık hizmeti vermemektedir, sitedeki bilgiler tıbbi bir öneri yerine geçmez ve sadece bilgi amaçlıdır. Hastalıkların tanı ve tedavileri yalnızca uzman doktorlar tarafından gerçekleştirilebilir.