Doğum Sonrası Aşırı Kanama ve Nedenleri

İster vajinal doğum yapsın, ister sezaryen doğum yapsın, annelerin en önemli sorunlarından birisi doğum sonrası aşırı kanama olmasıdır. Gelişmekte olan ülkelerde meydana gelen anne ölümlerinin yaklaşık %8 kadarı bu kanamaların bir sonucudur. Anne ölümlerinde gebelik zehirlenmesi denilen rahatsızlıktan sonra ikinci sırada aşırı kanama yer alır. Doğum sonrası aşırı kanama her 5 doğumdan birinde etkili olabilir. Aşırı kanama neticesinde annede kan kaybına bağlı ölümlerin yanında, böbrek yetmezliği, şok tablosu, total hormon yetmezliği, hipofiz yetmezliği gibi ciddi sorunlar gelişebilir.

Normalde doğum sonrası lohusa kanaması denilen kanamalar ilk 2-3 saatte parlak kırmızı renkte, ilerleyen saatlerde ise azalarak daha koyu renkli gelir. Bir kadının doğumdan sonra oluşan tolere edebileceği kanama miktarı yaklaşık 500-800 ml kadardır. Hamileliğin son üç aylık döneminde gerçekleşen kan artışı sadece bu kadar kan kaybını karşılayabilir. Normal doğum sonrası kanamanın süresi ortalama 25-30 gün civarında olur. Doğum sezaryenle olursa, bu kanamanın süresi de kısalır. Çünkü sezaryenle doğumda hem plasenta çıkarılır, hem de kadının rahmi iyice temizlenir. Bu şekilde meydana gelen kanamanın özelliği içeriğinde küçük parçacıkların olması ve pürtüklü yapıda olmasıdır. Doğum sonrası aşırı kanamada ise, kanın rengi taze kırmızı olur ve miktarı da daha fazla olur. Bu şekilde aşırı kanama olması, annenin şoka girmesine yol açar. Böyle aşırı kanamaların doğumdan sonra herhangi bir zamanda olması mümkün olabilir. Bunlardan ilk 24 saatin içinde gerçekleşenlere erken kanama, doğumdan sonraki 12 haftaya kadar olanlara da geçe kanama adı verilir.

Doğum sonrası aşırı kanama ve nedenleri
Atoni kanamaları: Erken dönemde oluşan kanamalar hamileliğin doğumla sonlanmasından sonra, rahmin kasılmayarak gevşek kalması sonucu ortaya çıkar. Bu kanamalar atoni kanamaları olarak tanımlanır. Her zaman aşırı kanama olmayabilir. Ancak doğum sonrası oluşan kanamaların %80 kadarı bu şekildedir. Normalde bebek doğduktan sonra rahmin kasılması ve göbeğin hizasına kadar küçülmesi gerekir. Rahmin gevşek kalması halinde ise, rahim kaburgaların seviyesine yükselir. Bu durum tespit edilirse, hemen rahim kasılmaları değerlendirilerek, ilaç tedavisine başlanır. Doğumdan sonra bu nedenle aşırı kanama meydana gelmesi iri bebek, çoğul gebelik, rahimde plasenta kalması, rahim yorgunluğu, rahimdeki aşırı gerginlik gibi nedenlerden kaynaklanır. Kanamaların sebebi gecikmeden tespit edilerek, müdahale edilmelidir. Rahimde kalan parçalar varsa kadına kürtaj yapılmalı, rahim kasılmaları için ilaç kullanılmalı, rahim duvarlarının bağlanması, rahmin alınması gibi tedaviler değerlendirilmelidir.

Doğum travmasına bağlı aşırı kanamalar
Erken dönemde oluşan kanamaların nedenleri arasında vajina yırtığı ya da rahim ağzı yırtılması olabilir. Genellikle forseps ve vakumla yaptırılan doğumlardan sonra bu sorunlar gelişebilir. Bunun yanı sıra iri bebek doğumdan sonra yapılan epizyo kesisi sonucunda da kanama gelişebilir. Rahim kasılmaları olsa da, kadında kırmızı renkte aşırı kanama oluşur. Eğer yırtık damara zarar verdiyse kadına acilen müdahale yapılması gerekir. Kanamanın kesilmesi için yırtığın tamir edilmesi gerekir.

Rahimde plasenta ya da parçasının kalması nedeniyle oluşan kanamalar
Doğumdan sonra aşırı kanama ve nedenleri arasında, rahimde kalan plasenta ve parçaları olabilir. Bu tür kanamaları önlemek oldukça zordur. Plasenta yapılma anomalileri de böyle kanamalara yol açabilir. Eğer ultrason ile rahim tetkik edilirse, bu durumun teşhisi yapılabilir. Plasenta yapışma anomalileri olursa, rahim cerrahi olarak çıkarılabilir. Eğer rahimde parça kaldıysa, kürtajla temizlik yapılabilir.

Kanama bozukluklarından gelişen kanamalar
Doğumdan sonra aşırı kanamaya neden olabilecek etkenler arasında trombosit yetersizliğine eşlik eden trombosit azalması, gebelik zehirlenmesi bulunur. Bu tür etkenler hem kanamaya eğilimi arttırır, hem de kanama miktarının artmasına neden olabilir. Doğumdan sonra geç dönemde oluşan kanamaların neden de rahimde kalmış parçalar olabilir. Rahimden bu parçalar alınarak, yapılan patolojiden sonra gecikmeden tedavisine başlanmalıdır.

Hamilelik.com.tr