Hamilelik Döneminde Guatr ve Tedavisi

Hamilelikte guatr tedavi edilmeli mi?

Guatr kadınları daha etkilediği için, hormonlarında etkisiyle hamilelikte daha fazla görülebilir. Tiroit bezinin büyümesi olan guatr tek başına görülen bir rahatsızlık değildir. Genellikle hipotiroidizm ve hipertiroidizm ile birlikte seyreder. Bu hormonal rahatsızlıklar bebek ve anne için ciddi sorunlara neden olabilir. Bu yüzden hamilelikte guatr tedavisi yapılmalıdır. Guatr bir anlamda tiroit hormonlardan kaynaklanan diğer rahatsızlıkların da teşhis edilmesinde yardımcıdır. Hamileliğin erken döneminde tanısı yapılırsa, bebeğin ve annenin bunlardan olumsuz etkilenmesi önlenmiş olur.

Hamilelik Döneminde Guatr ve Tedavisi

Hamilelik doğumun heyecanlı beklendiği bir süreçtir. Anne adayları hamile olduklarını andan itibaren bebeklerinin gelişimi için her türlü fedakârlıkta bulunurlar. Hamileliğin gerektirdiği şekilde hareket ederler. Hasta olmamak için bile normalden daha özen gösterirler. Ancak hamilelik kadının vücudunda hormon değişimlerinin ve fiziksel değişimlerin bariz bir şekilde olduğu bir süreçtir. Bu nedenle hamilelikte kadınlar rahatsızlıklara karşı daha yatkın olurlar. Ani bir şekilde daha önceden olmayan ya da etkili olmayan rahatsızlıklar ortaya çıkabilir. Hamilelik döneminde guatr rahatsızlığı da anne adaylarını bu şekilde etkileyebilir. Bu nedenle gebe kadınların doktorları ile iletişimi kaybetmemesi gerekir. En küçük bir belirti bile önemsenmeli ve tedavi edilmelidir.

Hamilelik döneminde guatr ve tedavisi oldukça önemlidir. Hamilelik diyabeti ile guatr bu dönemde en sık rastlanan rahatsızlıklardır. Guatr bazı hallerde sadece hamilelik yüzünden tiroit bezinde oluşan bir büyümeden bile ortaya çıkabilir.

Hamilelik döneminde guatr tespiti ve belirtileri
Tiroit bezindeki büyüme guatr olarak tanımlanmaktadır. Guatr çoğu zaman hipotiroidi ya da hipertroidi ile birlikte görülür. Bu nedenle hamilelik döneminde guatr rahatsızlığı ihmal edilmemelidir. Özellikle hamileliğin ilk üç ayında kadınlarda tiroid hormon düzeyleri incelenmelidir. Bu inceleme ilerleyen aşamada görülebilecek guatr rahatsızlığının tespitinde önemlidir. Böylece guatr tespiti daha kolay yapılabilir. Hamilelik döneminde guatr ve tedavisi çok önemlidir. Çünkü bu rahatsızlık anne ve bebek için önemli bir risktir. Guatr ile birlikte hipertiroidi varsa, kadında gözlerin dışa fırlaması, kilo almada zorluk çekilmesi, çarpıntı olması, ciltte nemlenme, iştah artışı, sıcağa karşı hassasiyet gibi belirtilerde görülür. Eğer hipotiroidi eşlik ediyorsa, kilo alma, halsizlik, soğuğa karşı hassasiyet, saç dökülmesi, kabızlık ve vücutta ödem gibi belirtiler olabilir.

Hamilelik döneminde guatr oluşması
Boynun tam ortasında bulunan ve iki loblu olan tiroid bir iç salgı bezidir. Bu bezin salgıladığı T3 ve T4 hormonları vücudu tamamen etkiler. Bu bezin çalışması da, beynin altında gözlerin arkasında bulunan hipofiz bezinin salgıladığı TSH ile kontrol edilir. Tiroit bezinin çalışmasında iyot önemli bir elementtir. Eğer beslenmede iyot yetersiz alınırsa, tiroit bezi hormonlarının salgılanması da aksar. Toplumda tiroit hastalıkları erkeklerden ziyade kadınları daha fazla etkiler. Bu nedenle hamilelik döneminde guatr rahatsızlığının sıkça yaşanması normal kabul edilir.

Guatr aslında hatalı kullanılan bir terimdir. Tiroit bezinin büyümesini ifade eden guatr durumunda, hastada buna eşlik eden hormonal etken daha önemlidir. Tiroit bezi hormonlarının fazla olması hipertiroidi, normal seviyede olması ötiroidi, az olması ise hipotiroidi olarak adlandırılır. Hamilelik döneminde guatr görülen kadınlarda bu hormonların durumu da değerlendirilmelidir. Bazı vakalarda guatr ve beraberinde bu durumların hepsi de görülebilir. Bazılarında diffüz guatr yani tiroit bezinin hepsine yayılan şekilde, bazen de bezeler halinde nödüler guatr şeklinde görülebilir. Bazı kadınlarda da tiroit bezi büyümesi olmadan, sadece hormonlarda sorun olabiliyor.
Kanda proteinlere bağlı şekilde taşınan tiroit hormonlarının sadece % 1 kadarı aktif olur. Hamilelik döneminde TBG proteini yani tiroit hormonlarını bağlayan protein artmaya başlar. Bu yüzden kan dolaşımındaki serbest T3 ile T4 hormonları da azalmaya başlar. Bunun yanında hamilelik hormonu denilen Hcg hormonunun artmasıyla hipofiz baskılanmakta ve hamileliğin 8-14 haftalarında kandaki TSH seviyesi de azalmaktadır. Bu yüzden hamile olana kadınların günde 200 mikrogram iyot alması önerilir. Fetüs ise hamileliğin 12 haftasından sonra iyotu alır, 14 haftasından sonra ise kendisi tiroit hormonunu üretebilir. 20 gebelik haftasında TBG, TSH ile tiroit hormonları artar ve 36 haftada erişkinlerdeki düzeyine gelir.

Hamilelik döneminde diffüz ve nodüler guatr ve tedavisi
Hamilelik döneminde guatr rahatsızlığının iki türü de görülebilir. Bazen tiroit bezi eşit şekilde büyüme gösterir, bazen de kitleler halinde büyüyebilir. Ancak kadınlar hamile oldukları için guatr tedavisini yaptırmak istemezler. Bazı doktorlarda uygulanan LT4 Levotiroksin tedavisini kesmeyi uygun görebilir. Ancak uzmanlar hamilelik döneminde guatr ve tedavisinin devam ettirilmesini isterler. Bazı hastalarda dozun arttırılması bile gerekebilir. Gebe kadında TSH izleniminin 6-8 haftada bir yapılmasını ve dozun gereken hallerde % 25-50 seviyesinde arttırılmasını önerirler.

Hamilelik döneminde hipertiroidizm ve tedavisi
Hamilelikte hipertiroidizm görülme oranı % 0,05 ile 0,2 arasındadır. Metabolizmanın hızlandığı hamilelikte, hipertiroidi belirtileri görülebilir. Bu yüzden hamile kadınlarda hipertiroidizm dikkatten kaçabilir. Fakat hamileliğin ilerleyen aşamalarında kadının kilo alamaması, guatr tespiti gibi durumlar teşhiste yardımcı olabilir. Yapılan sensitif TSH ölçümünde TSH değerinin düşük, FT4 değerinin yüksek çıkması tanıyı koymaya yardımcıdır. Eğer herhangi bir şekilde şüphe olursa, test 3-4 hafta sonra yeniden yapılabilir. Hamilelerde Graves hastalığı da önemli erken doğum ve ölü doğum nedenleri arasındadır.

Tedavi sırasında öncelikle kadında tiroit hormonlarının normalleşmesi sağlanır. Fetüsün hipotiroidizm etkisinden koruma amacıyla FT4 ile FT3 düzeyleri üst sınıra getirilir. TSH ise bu aşamada dikkate alınmaz. Bunun nedeni bunun daha geç aşamada normale dönmesidir. Eğer TSH aceleyle normale getirilirse, fetüste hipotiroidizm riski artar. Tedavide kullanılan ilaçlarda hamileliğe uygun olanlardan seçilir. Hamilelerde radyoaktif iyot tedavisi ise uygulanmaz. Hatalı bir şekilde bu tedavinin uygulanması halinde ise, terapötik abortus yapılması gerekir. Cerrahi tedavi ise ancak hamileliğin ikinci trimesterinde yapılabilir. Nadiren ilk trimesterde cerrahi tedavi yapılabilir.

Hamilelik döneminde hipotiroidizm ve tedavisi
Hamilelik döneminde % 0,11 oranında hipotiroidizm riski vardır. Ama hamilelik öncesinde tiroit otoantikorları pozitif olan kadınlarda risk fazladır. Hipotiroidizm tedavisi yapılmadığı takdirde anne ve bebek bundan olumsuz etkilenecektir. TSH ölçümü tanıda önemli bir kriterdir. Bu yüzden hamileliğin ilk trimesterinde TSH ölçümü yapılmalıdır. Bu ileride anne ve bebek üzerindeki olumsuzlukları önlemede çok faydalı olacaktır. Hipotiroidizm tedavi edilmediği zaman bebekte zeka geriliği, doğumsal anomali gibi gelişimsel sorunlar ortaya çıkabilir.

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

#hamileykenben

Hamilelik fotoğraflarınızı İnstagram'da #hamileykenben hashtag’i ile paylaşın, anasayfamızda size ve bebeğinize yer verelim :) Fotoğraflarınız editör onayından sonra sitemizde yer almaktadır.

MAİL ABONELİĞİ
Bu site, sağlık hizmeti vermemektedir, sitedeki bilgiler tıbbi bir öneri yerine geçmez ve sadece bilgi amaçlıdır. Hastalıkların tanı ve tedavileri yalnızca uzman doktorlar tarafından gerçekleştirilebilir.