Hamilelikte Tatlandırıcı ve Light Ürünler Kullanılabilir Mi?

Gebelik döneminde beslenme, hem anne adayı hem de bebek için çok önemlidir. Yapay tatlandırıcılar, bulundukları besinleri ya da ilave edilerek tüketildiği yiyecek ve içecekleri, tatlandırdıkları fakat kalori vermedikleri bilinmektedir. Ancak hamile olan anne adayları üzerinde bu konuda uzun süreli bir gözlem ve bilimsel bir araştırma yapıldığı da söylenememektedir.

Bir kısım sağlık çalışanı, doktor ve diyetisyenler hamile bir kadının hamileliği sürecinde yapay tatlandırıcı ve light ( diyet) ürün kullanmasında hiçbir sakınca görmediklerini belirtmektedir. Diğer taraftan, bir kısım hekimler özellikle sakarin ile ilgili olarak bebekte ciddi boyutlarda sakıncalı olduğu yönünde sonuçlara ulaşıldığı da savunmaktadır.
Genel olarak bakıldığında, light( diyet) ve yapay tatlandırıcıların şeker içermemesi ve kalori yapmaması cazip göründüğünden hamile olunsun ya da olunmasın çok sayıda yetişkin, bu tür ürünleri kullanmaktadır.

Hamilelik Sürecindeki Yapay Tatlandırıcılar, İçeriği ve Önemi;
Çok sayıda tatlandırıcı bulunmaktadır. Aspartam çay şekerinden 180 kat daha tatlıdır. Kimyasal olarak Aspartam fenilalanin aminoasitlerinden oluşmuş bir dipeptidin metil esteridir. Güvenilirliği konusunda ciddi tartışmalara neden olmuştur. Bu nedenle üzerinde fenilketonuri hastalığına yönelik olarak bir uyarı yazısı bulunmaktadır.
Fenilketonuri, kalıtsal bir metobolik hastalıktır. Doğan bebekler proteinli gıdalarda bulunan fenilalanin isimli bir amino asiti metobolize edemezler. Böylece, bebeğin gelişmekte olan beyninde bazı hasarlara neden olur ve sinir sistemini olumsuz etkileyerek ileri derecede zihinsel özürlü olmasına yol açar.

Aspartam dışında; sukraloz, sakkarin, asesulfam, potasyum, steviosid gibi daha pek çok tatlandırıcı maddeler bulunmakta ve piyasada serbest olarak satılmaktadır.

Sakarin isimli en çok tüketilen tatlandırıcılar arasında olan ürün için de, bebeklere zarar verebileceği iddia edilse de resmi bir takip süresi, uzun süreli bir gözlem söz konusu olmadığından pek ciddiye alınmamaktadır. Fakat yine de yapay tatlandırıcıların öncülerinden olan “sakarin” artık eskisi kadar kullanılmamaktadır. Sakarinin, doğum defektlerini artırdığına dair bir tespit bulunmamakla birlikte hem annede, hem de bebekte mesane kanseri riskini artırdığı iddia edilmektedir. Anne adayı sakarin aldığında bu sakarin, plasenta yoluyla bebeğinin de kan dolaşımına geçtiği bilinmektedir. Anne adayı fazla miktarda sakarin tükettiğinde bu sakarin bebeğin mesanesinde daha uzun süre kalacağından mesane kanseri riskini artırabilmektedir. Bu nedenle gebelikte sakarin kullanımı eskisi kadar fazla değildir.

Ancak çok küçük bir ihtimal dahi olsa, özellikle de hamile olan anne adayları bu ve benzeri yapay tatlandırıcılardan uzak durulmasında yarar vardır.

Diğer tatlandırıcılar ve tatlandırıcı kullanılan diyet ürünler kesin olarak zararlıdır demek mümkün olmadığından, ihtimal dâhilinde bile olması durumunda bebeği olumsuz etkilememesi için uzak durmakta yarar vardır. Ancak bazı durumlarda kullanılmasına doktor onayı ile devam edilebileceği gibi, marketlerde satılan diyet ürünlerin üzerlerindeki önemli açıklamalar hanesinin dikkatle okunmasında ve tatlandırıcı içerip içermediği, içeriyorsa dozu ve türü konusunda bilgi edinmekte yarar vardır.

Hamilelikte Light Ürünler ve Tatlandırıcılar Ne Kadar Sağlıklıdır?
Sadece anne adayları değil aslında herkes “tatlı zehir” denilen şekerden uzak durmalıdır. Hatta doğal yollarla alınan, meyve ve benzeri gıda ürünlerini tüketirken bile abartmamalıdır.

Günümüzde çok yaygın olarak kullanılan yapay tatlandırıcıların ve diyet ürünlerin içeriklerinin yeteri kadar bilinmemesi bir başka sorun olarak dikkat çekmektedir. İçeriği, dozları, kullanma miktarı ve kullanım süresi gibi bilgilerin bulunması gerekmekle birlikte, paket üzerinde yeterli açıklama var diye de “sınırsız tüketilebilir” gibi düşünerek kontrolsüz olarak tüketilmemelidir.” Light üründür zararsızdır”, “Yapay tatlandırıcılıdır kalorisi yoktur.” Gibi düşünerek normalin üzerinde tüketmek herkes için zararlı olsa da hamile olan anne adayları için ve özellikle de bebekler için çok daha riskli bir durum oluşturabileceği düşünülmelidir.

Diyet (light) sözcüğünden kastedilen, karbonhidratın azaltılmış, yağı alınmış ya da azaltılmış gıda olduğu anlaşılmalıdır. Örneğin diyet yoğurt, diyet süt, diyet bisküvi, diyet galeta gibi gıda ürünleridir.

Yağı alınmış süt, yoğurt gibi gıdalar, hamile olan anne adayları için tavsiye edilir. Ya da diyet galeta, bisküvi gibi gıdaların da hamileler tarafından tüketilmesinde bir sakınca görülmemektedir. Ancak, diyet ile kastedilen konu, şeker yerine yapay tatlandırıcıların kullanıldığı gıdalar değildir. Yani hamile olan anne adaylarının tatlandırıcı kullanılan gıdaları tüketmeden önce üzerindeki uyarıcı bilgileri okumaları tavsiye edilmektedir.

Günümüzde diyet ürün adı altında paketlenerek piyasaya sürülen, tüketilmesi için satılan sayısız gıda maddesi bulunmaktadır. Hatta çoğu ürün raf ömürlerinin uzatılması için farklı katkı maddeleri de içermektedir. Bu durumdaki ürünleri tüketmek herkes için zararlı olsa da özellikle hamilelik ve emzirme döneminde tüketilmesi risklidir.

Sağlık Bakanlığı, Tarım Bakanlığı gibi bakanlıkların iş birliğinde sıkı bir denetim yaparak onay verdikleri gıdaların tüketilmesi önerilmekte, hamile olan anne adaylarının doktor onayı ile yiyecekleri diyet ekmekleri bile danışmaları tavsiye edilmektedir.

En sıklıkla kullanılan tatlandırıcılar; aspartam, acssulfamek, sucalose ve sakarindir. Sakarin en yaygın bilinen ve eskiden alternatifleri olmadığı için çok kullanılan tatlandırıcı olup artık aspartam kullanımı sakarinin önüne geçmiş durumdadır.

Sakarinin gebelik sürecinde kullanılmasının sakıncalı olup olmadığı bilimsel olarak insanlar üzerinde bir araştırma yapılmamıştır. Ancak fareler üzerinde yapılan deneylerde; Teratojen olduğu, sakatlıklara sebebiyet verdiği gözlemlenmiştir. Ayrıca, anomal fetal gelişim ve doğum anomali yaptığı da tespit edilmiştir.

Diğer tatlandırıcılarının da insanlar üzerinde bazı uygulamalar yapılarak zararlıdır ya da değildir şeklinde çalışmalar yapılmadığından tüketilip tüketilmemesi konusunda net bir bilgi bulunmamaktadır. Hamile olan ya da emzirme döneminde bulunan kadınların, anneden bebeğe geçmesi söz konusu olduğundan özellikle yapay tatlandırıcı kullanılan ürünleri kullanmaması tavsiye edilmektedir. Kola, yapay meyve suları, tatlı sakızlar, yapay tatlandırıcı kullanılan pasta ve kurabiyeler gibi örnekleri çoğaltmak mümkündür.

Hamile Olan Anne Adaylarının Beslenme Konusunda, Öncelikli Dikkat Etmeleri Gereken Konular;

• Öncelikli olarak doktoruna ya da diyetisyenine danışmalıdır.
• Yapay tatlandırıcıların kullanıldığı ürünleri, çok zorunlu kalmadıkça tüketmemelidir.
• Sütlü ve meyveli tatlılar tercih edilmelidir,
• Kola ve meyve suları gibi yapay tatlandırıcı kullanılan içecekler içilmemelidir,
• Diyet ürün olarak satışa sürülen gıda ürünlerinin açıklamaları okunarak, hamileler için sakıncalı olmadığının belirtilmesi koşulu ile fakat sınırlı ölçülerde tüketmelidir,

Hamilelik.com.tr