Prolaktin Hormonu Yüksekliği (Süt Hormonu)

Prolaktin hormonu süt hormonu olarak ta bilinir. Özellikle adet gecikmesi sorunu olan kadınlara hormon ölçümü yapıldığında prolaktin seviyesi de ölçülmelidir. Kanda prolaktin hormonu yüksek olan kadınlarda sıkça adet düzensizliği tespiti yapılmakta, göğüslerden süt gelmesi gibi sorunlar ortaya çıkmaktadır. Bunun sebebi meme dokusundaki prolaktin hormonu duyarlılığıdır. Gebe olmayan bir kadının meme dokusundaki prolaktin yüksekliğiyle süt üretimi yapması, gebe ve emziren kadınlar kadar kolay olmaz. Bazen de göğüslerden süt gelmesi halinde, ölçülen prolaktin seviyesi normal değerde çıkabilir.

Prolaktin hormonunun işlevleri nelerdir?
Beyinde hipofiz salgı bezinden salgılanan prolaktin, lohusalıkta, emzirme sürecinde süt üretimi sağlayan, yumurtlamadan sorumlu, dolayısıyla adet döngülerinin olmasını sağlayan, kadınları emzirme sürecinde gebelikten koruyan bir hormondur. Eğer prolaktin salgılanmasında düzensizlik olursa, kadında adet düzeni bozulur, göğüslerinden süt ya da süte benzer sıvı gelebilir. Bu hormon hipofiz bezi dışında bir miktarda rahim dokusundan salgılanır. Ancak hormonun adet döngüsündeki etkileri tam olarak aydınlatılmamıştır.

Prolaktin seviyesi gebeliğin 8 haftasından başlayarak, kanda yükselmeye başlar. Bunun nedeni bebek doğduğunda hemen emzirmeyi sağlamak içindir. Hormon meme dokusunu büyümesi için uyarır ve ağız sütü olarak bilinen kolostrum üretiminin olmasını sağlar. Bu sarı süt kadının gebeliği süresince de salgılanabilir.

Prolaktin seviyesi kanda neden yükselir?
Bu hormonun emzirme döneminin dışında uygunsuz şekilde salgılanmasının nedenleri hakkında kesin veriler bulunmamaktadır. Ancak bunun neden olduğu hakkında çeşitli görüşler bulunmaktadır. Bunlara arasında göğüs bölgesine alınan ağır darbeler, bu alana uygulanan operasyonlar, uzun süreli stres altında olmak, kadınların göğüs ucunu sıkça uyarması, anti depresan ilaçların kullanımı, karaciğer ve böbrek hastalıkları gibi etkenler vardır. Bunun yanında östrojen hormonu, yüksek tansiyon ilaçları, doğum kontrol hapları da buna sebep olabilir.

Kadındaki hormonal dengesizliklerde prolaktin hormonu yüksekliği etkisi gösterebilir. Tiroit hormonlarının yetersiz salgılanması oldukça sık rastlanan prolaktin seviyesinin yükselmesine neden olur. Bu yüzden prolaktin hormonu yüksek çıktığında, TSH denilen tiroit hormonu da ölçülmelidir.

Prolaktin hormonu yüksekliğinde salgılandığı hipofiz bezi de incelenmelidir. Çünkü bu bölgedeki hastalıklarda hormonun yüksekliğinde etkili olabilir. Salgı bezinde hormonu salgılayan hücreler bazen kontrolsüz şekilde çoğalabilir. Bu durumda prolaktin üretimi de artar. Bazı durumlarda hücreler kitlesel oluşumlar meydana getirirler. Hipofiz adenomu denilen bu durum, çevre dokuları da etkileyebilir.

Prolaktin hormonu yüksekliği hangi belirtileri verir?
Hiperprolaktinemi denilen prolaktin hormonu yüksekliğinde en fazla göğüslerden süt gelmesi, adetlerin gecikmesi gibi düzensizlikler ortaya çıkar. Ara kanama, sıkça adet görme, adet kanamasının azalması gibi etkilerde olabilir. Çünkü kadında yumurtlama olmadığından, adet düzensizliği meydana gelir. Hamile kalmakta zorluk çeken kadınlar üzerinde yapılan araştırmalarda prolaktin hormonu yüksekliği % 5-10 oranında tespit edilmiştir. Eğer hormondaki yükseklik hipofiz adenomu sebebiyle oluşursa, ilave olarak görme bozukluğu ve baş ağrısı gibi belirtilerde ortaya çıkabilir.

Prolaktin hormonu yüksekliği nasıl teşhis edilir?
Gebe kalamamak, adet düzensizliğinin yaşanması, göğüslerden süt benzeri sıvı gelmesi gibi yakınmaları olan kadınların kanda prolaktin seviyesi ölçülür. Eğer kanda prolaktin hormonu belirli bir seviyenin üzerinde çıkarsa, doktor tarafından hipofiz, hipotalamus bölgesinin tetkiklerini yapar. Bu sayede hipofiz adenomu araştırılmış olur. Bunun dışında diğer sebeplerde değerlendirmeye alınır. Gerekirse MR, BT gibi tetkiklerde yapılır.

Prolaktin hormonu yüksekliği nasıl tedavi edilir?
Hormonun yüksekliği her hastada farklı etkilere neden olacağından, tedavi yöntemleri de farklı olur. Özellikle göğüslerden süt gelmesi halinde, kanda prolaktin seviyesi normal değerlerde bulunsa da, prolaktin hormonu yüksekliği olarak değerlendirilir. Fakat buna ender rastlanır. Tiroit bezinden kaynaklanan bir sorun tespit edilirse, buna uygun tedavi uygulanır.
Kanda prolaktin seviyesini düşürecek ilaç tedavisi uygulanır. Bu ilaçlar hormonu üreten hücrelerle iletişime girerek, üretimi azaltır. Ağızdan, vajinal yoldan, enjeksiyon şeklinde kullanılırlar. Eğer dış etkenlerden kaynaklanan hormon yüksekliği tespit edilirse, öncelikle bunlar düzeltilir. Prolaktin yüksekliği gebe kalamama sorununa yol açıyorsa, yumurtlamayı destekleyen ilaçlarda kullanılır. Adet düzensizliğinde prolaktin hormonunu düşüren ilaçlar kullanılır. Hafif hormon yükselmesinde genellikle tedaviye gerek kalmaz. Sadece hastanın takip edilmesi yeterli olur.

Prolaktin hormonu yüksekliği tedavisinden sonra takip süreci
Prolaktin yüksekliği ilaçlarla kontrol altına alındıktan sonra, doktorun uygun gördüğü aralıklarla hastalar düzenli olarak takip edilir. Kanda prolaktin seviyeleri ölçülür. Aralıklı olarak görüntüleme yöntemleriyle adenom takibi yapılır, görme alanı incelenir. İlk zamanlarda kontroller daha sıkça yapılırken, hormonun yükselme eğilimi göstermemesi halinde daha uzun süreli aralıklarla takibe geçilir. Gebelik sürecinde ise, prolaktin hormonu kendiliğinden yükseleceğinden takip edilmez. Bunun doğal bir süreç olduğu kabul edilir.

Benzer Konular:

Oksitosin (Sevgi Hormonu) Nedir, Nasıl Artırılır?

Progesteron Hormonu Nedir?

Hamilelik.com.tr