Hamilelikte Baş Dönmesi ve Bayılma

İnsan hayatının en özel zamanlarından biri olan hamilelik süreci, beraberinde mutlulukları, endişeleri, korkuları ve sevinçleri de getirir. Vücudun yaşadığı fizyolojik değişimler elbette ki bir takım beklenmeyen sorunlara da yol açabilir. Hamilelik boyunca anne adaylarının baş dönmesi ya da bayılma gibi sıkıntılar yaşamaları da bu şekilde ifade edilebilir.

Hamilelerde Baş Dönmesi, Sersemlik Hissi Ve Bayılma
Her anne adayının dolaşım sisteminde temel değişiklikler gözlemlenir. Hamilelik sürecinde kalp ve damar sisteminde önemli farklılıklar görülebilir. Kalbin çok hızlı atması, sürekli kan pompalanması, vücutta seyir halinde olan kanın neredeyse %45’lere varan bir artış oranı göstermesi, bununla beraber damarların da genişlemesi, elbette ki biyolojik ve fizyolojik bazı durumlara zemin hazırlar. Özellikle de damar genişlemeleri ile kan basıncının çok düşük seviyelere inmesi, görüp görülebilecek en düşük kan basıncını da ifade edebilir. Doğum yaklaştıkça bu seviyeler de normale dönecektir. Elbette ki kan basıncının azalması ile bayılma, sersemlik, baş dönmesi ve bunlara benzer sorunlar da kendini gösterir.

Hamilelikte Baş Dönmesinin Temel Sebepleri
Anne adaylarının hamilelik boyunca ya da belli dönemlerinde baş dönmesi yaşamaları sıklıkla görülür. Üstelik bunun hemen akabinde yaşanan bayılma durumu da yine sıkça rastlanan bir vaka türüdür. Her sıkıntının bir sebebi olduğu gibi, baş dönmesinin de temel sebepleri bulunur. Bu sebepler şu şekilde sıralanabilir;

• Hamilelik süresi boyunca yaşanan hormonal değişiklikler
• Kan şekerin seviyesinin oldukça düşmesi
• Beyne giden kan yoğunluğunun azalması ve beyindeki kan dolaşımının yetersiz kalması
• İçinde bulunulan ortamın aşırı sıcak olması
• Gerçekleştirilen çok ani hareketler (oturulan yerden aniden kalkmak, oturma tarzını bir anda değiştirmek vb.)

Gereken tedbirler alındığında ve belli başlı noktalara dikkat edildiğinde bu baş dönmesi sorunları da ortadan kalkacaktır. Bayılma sıkıntısı da buna göre azalacak sersemlik gibi hissiyatlar da minimum seviyelere ineceklerdir.

Hamilelikte Baş Dönmesi Sıkıntısına Karşı Neler Yapılabilir?
Aşağıdaki tavsiyelere uyulduğu zaman baş dönmeleri çok düşük seviyelere inecektir.

1. Ani hareketlerden kaçınmak en temel önlemdir. Gerek oturulan yerden bir anda kalkmak, gerek oturuş stilini değiştirmek, gerek ise yatakta yatarken hızlı ve sert bir hareketle kalkmak artık yapılmamalıdır. Çünkü bu hareketler anne adayının başını döndürecek, hatta göz kararması yaşanıp bayılma durumu da ortaya çıkacaktır. Ani hareketleri yapmayarak baş dönmesinden kurtulmak mümkündür.
2. Çok sıcak havalardan kaçınmak da baş dönmesi riskini azaltır. Bulunulan ortam kimi zaman iklim şartlarından, kimi zaman kullanılan ısıtıcılardan ve bunlara benzer uygulamalardan dolayı bunaltıcı olabilir. Bu tarz ortam koşulları anne adaylarının baş dönmeleri yaşamalarına sebebiyet verebilir. Aynı şekilde bu tarz ortamlarda fazla hareket etmemek de gerekir. Gün içinde yorulmamak daha çok günü dinlenerek geçirmek gibi durumlar baş dönmelerini engelleyecektir. Ek olarak bol sıvı tüketilmesi, sıcak günlerde suyun fazla içilmesi de bu durum adına önlem alınmasını sağlar. Kısacası hem yorgunluktan, hem de sıcak ve bunaltıcı ortamlardan kaçınmak şarttır.
3. Kan şekerinin düşük olması da bayılma ve baş dönmesi için temel etkenler arasında sayılabilir. Bu tarz durumlardan kaçınmak için de beslenme alışkanlıklarının yeniden düzenlenmesi şarttır. Sık aralıklarla azar azar yemek yemek, hiçbir öğünü atlamamak ve bu şekilde düzenli bir beslenme alışkanlığı kazanmak kan şekerini de normal seviyelerde tutacaktır. Böylelikle de bayılma ya da baş dönmesi hissi ortadan kalkacaktır.
4. Kansızlık da önemli bir baş dönmesi sorunudur. Üstelik baş dönmeleri sonrasında gözün kararması ve en nihayetinde bayılmanın yaşanması da çoğu zaman kansızlık kaynaklı olduğu için bu etkene daha çok dikkat edilmelidir.
5. Kişinin sürekli olarak sırt üstü yatması, gerekli limitlerin altında su tüketilmesi (doğal olarak vücudun susuz kalması), aşırı egzersiz yapılması ve benzer durumlarda da baş dönmeleri yaşanabilir. Hamilelik boyunca sırt üstü uyumaktan kaçınılmalıdır.
6. Anne adaylarının hamilelik sırasında rahimleri de büyür. Bu büyüme, anne adayındaki kan damarlarına yapılan baskıyı artırır. Söz konusu baskı da doğrudan baş dönmelerine neden olur. Uyurken sol tarafa doğru uzanmak ve bu şekilde uyumak baskıları azaltacak ve anne adayını iyi hissettirecektir.
7. Beyne az oranda kan gitmesi, beyindeki gerekli kan dolaşımının tam olarak sağlanamaması gibi durumlar da baş dönmesine sebeptir. Beyne kan gitmesi ve bu kanın yoğunlaşması açısından anne adayının oturduğu sırada dizlerine doğru başını hafifçe eğmesi, yatarken de ayakları çok az yukarıda tutması önemlidir. Temiz havada nefes egzersizleri yapmak, bu şekilde kan ve oksijen dolaşımını artırmak baş dönmelerini engelleyecektir.

Hamilelik Sırasında Neden Bayılma Yaşanır?
Hamileliğin ilk 3 aylık periyodunda anne adaylarının bulantı ve kusma yaşamamak için yediklerine, tükettikleri katı ve sıvı maddelere dikkat etmeleri elzemdir. Mide asidini bastıran çubuk kraker ya da tuzlu leblebi gibi besinler bu süreçte sürekli olarak anne adayının yanında bulunur.

Söz konusu 3 ayın atlatılması ile beraber anne adayının rahminde büyümeler başlar. Büyüyen rahim de doğrudan karındaki büyük toplardamarlara baskı uygular. Artan hormonlar da damar duvarlarını genişletir. Kimi anne adaylarında varis şikâyetleri de görülebildiği için, gölleşen damarlardan kanın kalbe gidişi zorluk yaşamasından dolayı gerekli kan pompalama işlemi uygun şartlarda yapılamayabilir. Beyne ve diğer organlara yeterli kanın gitmemesi de önce baş dönmelerine, daha sonra da baygınlıklara neden olur.

Bayılmayı Önlemek İçin Neler Yapılır?
Oldukça yavaş bir şekilde ve dikkatlice ayağa kalkılan durumlarda baş dönmesi ya da bayılma görülmesi neredeyse imkânsızdır. Yani anne adayı, vücudunu hem yormayacak, hem de ani hareketler yapmayacaktır. Bunun yanı sıra düşen kan şekeri seviyesini az ve sık beslenerek artırmak mümkündür. Kan şekeri kaynaklı bayılmalar da bu şekilde önlenebilir. Elbette ki her şart altında anne adaylarının gereken su tüketimlerini sağlaması, böylelikle de sıvı ihtiyacını karşılamaları şarttır. Sıvı yetersizliğinde dolayı oluşan bayılmalar da bu şekilde son bulur.

Hamilelikte Bayılmanın Temel Sebepleri
Tıpkı hamilelikte baş dönmesinin temel sebepleri gibi, bayılma durumunun da bir takım önemli nedenleri bulunur. Sağlıklı bir anne adayının dahi dikkat etmesi gereken unsurlar vardır. Söz konusu temel sebepler ve dikkat edilmesi gereken noktalar aşağıdadır;

• Hızlı ve ani hareketler (duruş pozisyonunun birden değişmesi, çok hızlı şekilde ayağa kalkmak vb.)
• Sırt üstü yatmak
• Vasovagal bayılma (ıkınma, idrar yapma gibi zamanlarda halsizlik yaşanması ile oluşan bayılma)
• Açlık, susuzluk, sıvı yetersizliği
• Kansızlık
• Çok sıcak a da bunaltıcı ortam
• Hızlı nefes alıp verme

Doktor Ne Zaman Aranmalıdır?
Çevresel kaynaklı olan sıcaklık, kişinin kedisi ile ilgili olan ani hareketler ya da açlık gibi sebeplerden dolayı bayılma yaşanırsa, bu konuda önlemler alınabilir ve panik yapmadan hareket edilebilir.

Ancak baygınlık bir darbe sonucu oluşmuşsa, çok şiddetli baş ağrısı varsa, konuşmada güçlük çekiliyor ise ya da çarpıntı, uyuşma gibi sıkıntılar hissedilmekte ise tıbbi yardım gerekebilir. Bebeğin ve anne adayının riske edilmemesi için bu tarz durumlarda doktor aranmalıdır.

Yine erken hamilelik dönemindeki baygınlık hissiyatı ve karın ağrısı durumları dış gebelik bulguları arasında değerlendirilebilir. Acil müdahale için doktorun aranması bu tarz zamanlarda da geçerlidir.

Hamilelik.com.tr