Doğum Kontrol İğneleri Nelerdir?
Aşılama Tedavisi (İntrauterin İnseminasyon) (IUI)
Çocuk sahibi olmak isteyen ve bu istek doğrultusunda korunmasız cinsel ilişkinin yumurtlama döneminde gerçekleştirilmesi gibi gerekli koşulları yerine getirmesine rağmen çocuk sahibi olamayan kişilere aşılama uygulaması gerçekleştirilebilmektedir. İnfertilite (kısırlık) problemi yaşayan kadınlar için gerekli muayene ve ultrasonografi gerçekleştirilir, tüp ve yumurtalık değerleri ölçülür ve erkeklere sperm testi uygulanır. Tüm bu işlemler sonucunda değerlendirmelere uygun kişilere ise aşılama tedavisi uygulanır.
Tıbbi literatürde intrauretin inseminasyon olarak geçmekte olan aşılama tedavisi, kadınlarda tüplerin ikisinin kapalı olması durumunda uygulanabilmektedir. Bunun yanı sıra erkekte meni sayısının az olması veya hiç olmaması durumunda da aşılamaya başvurulabilmektedir. Aşılama uygulaması için dikkate alınan faktörler şu şekilde sıralanabilmektedir;
Aşılama tedavisi öncesinde yumurtlama takibi gerçekleştirilir. Yumurtlama sonrasında aşılama uygulamasının gerçekleştirilmesinin ardından tüp bebek tedavisi başlatılmaktadır. Bazı durumlarda doktor tarafından yumurtlama takibine başvurmadan aşılamanın gerçekleştirilmesi de mümkündür. Yumurtlama takibine başvurma kararı hastanın durumuna göre doktor tarafından alınır. Doktor gerek gördüğü takdirde belli süre boyunca yumurtlama takibini gerçekleştirebilir ve sonuç alamadığı takdirde aşılamaya başvurabilir. Yumurtlama takibi kararı alınırken doktor tarafından hastanın yaşı ve evliliğin süresi gibi faktörler dikkate alınır. Evlilik süresinin çok uzun olduğu durumlar ile yumurtalık kapasitesinin düştüğü durumlarda doktor tarafından yumurtlama takibi ve aşılama uygulaması gerçekleştirilmeden doğrudan tüp bebek uygulamasına başvurma kararı alınabilmektedir.
Aşılama Tedavisi Kimlere Uygulanır?
Kadın vücudunu ve erkekte bulunan spermin kalitesini gebelik için en uygun hale getirmeyi sağlayan aşılama tedavisi oldukça başarılı sonuçlar doğurmaktadır. Başarılı sonuçlar sunmasının yanı sıra kısa sürede ve kişiyi olumsuz etkilemeyecek şekilde gerçekleştirilmesi durumları da tercih edilmesinin nedenleri arasında yer almaktadır. Aşılama tedavisinin uygulandığı kişiler ise başlıca şu şekilde sıralanabilmektedir;
Aşılama İçin Hangi Ön Şartlar Gereklidir?
Bebek sahibi olamayan çiftlere uygulanan aşılama işlemi ile annenin üreme için en uygun döneme gelmesi sağlanır ve en iyi koşullarda hazırlanan sperm rahme iletilir. Aşılama adetin 2 veya 3. gününde gerçekleştirilmelidir. Yumurtalıklarda kist olması durumunda aşılama tedavisine başlanılmaz. Bu gibi aşılamaya engel olan bir durum olmadığı takdirde ise yumurtalıklar hap veya düşük dozda iğneler aracılığıyla her gün aynı saatte uyarılırlar. Yumurtalıkların uyarıldığı ilk hafta sonrasında ultrasonografi aracılığıyla uygulanan hap veya iğnelerin etkileri doktor tarafından incelenir. Yumurtalık gerekli yapıya ulaştığı takdirde ise çatlatma iğnesi uygulanır. Yumurta içeren kesecik olarak bilinmekte olan folikül yaklaşık 17-20 mm boyutlarına ulaşmalıdır. Folikül içerisinde mevcut olan yumurta olgunlaştığında sperm gerektiği şekilde alınır ve rahme iletilir. Folikül sayısının 3’ten fazla olması durumunda tedavinin tamamlanmaması gerekmektedir. Aksi takdirde üçüz ve üzeri gebeliklerin görülebilmesi ile anne adayının hayatını olumsuz yönde etkileyecek durumların ortaya çıkması mümkündür.
Yumurtalıkların gerekli aşamaya gelmesi sonucunda uygulanan çatlatma iğnesinin uygulanmasından 1 gün sonra bir veya arka arkaya olmak şartıyla iki kez spermin aşılama için rahme iletilmesi mümkündür. Aşılamanın gerçekleşeceği günden 2 veya 5 gün öncesine kadar erkeğin cinsel perhiz yapması gerekmektedir. Anestezi uygulanmasına gerek olmayan ve oldukça kısa sürede gerçekleşen işlem sonucunda kişi yaklaşık 15 dakika sonra gündelik yaşantısına dönecektir. Aşılama tedavisinin sunduğu avantajlar arasında kişiyi sosyal yaşantısından mahrum etmemesi ve basit, ağrısız ve kısa sürede gerçekleşen bir işlem olması gibi durumlar yer alabilmektedir.
Aşılama İşlemi Nasıl Gerçekleştirilir?
Yumurtlama dönemlerinde gerçekleştirilen düzenli, korumasız cinsel ilişkiye karşın bebek sahibi olamama durumunda aşılama tedavisine başvurulabilmektedir. Aşılama tedavisi öncesinde gerektiği takdirde yumurtlama takibi ve aşılama sonrasında cevap alınamadığı takdirde tüp bebek tedavisi kişilere uygulanabilmektedir.
Aşılama tedavisi sırasında hap veya düşük dozda iğneler aracılığıyla kadında mevcut bulunan yumurtanın gelişimi uyarılır. Uyarılma sonrasında yumurtanın bulunduğu keseciklerin gerekli boyuta gelmesi sonucunda çatlatma iğnesi aracılığıyla yumurtanın olgunlaşması sağlanır. Çatlamanın gerçekleşeceği zaman ise daha önceden en ideal şekilde hazırlanmış olan sperm rahme iletilir. Bunun sonucunda döllenme için en uygun koşullar gerçekleştirilir ve kadının gebe kalma ihtimali arttırılır. Uygulama başarılı olduğu takdirde tüplerde döllenme meydana gelir ve gebelik görülür.
Yaklaşık iki hafta sürmekte olan aşılama tedavisi süresince yalnızca kadınların muayeneye gitmesi yeterlidir. Yalnızca aşılama gününde spermi alınacak erkekler de muayenede bulunmak durumundadırlar. Bu iki hafta süresince hastanın durumuna göre 2 veya 3 kez ultrasonografi takibi yapılır. Son olarak hastanın aşılama günü için muayeneye eşiyle birlikte gitmesi gerekir.
Aşılama Takibi Nasıl Gerçekleştirilir?
Doktor tarafından aşılama tedavisine karar verildiği takdirde iki hafta boyunca kadın muayeneye gider ve yumurtalıkların doğurganlık için en uygun hale getirilmesi için gerekli tedavi uygulanır. Bu iki hafta boyunca yalnızca kadının muayeneye gitmesi yeterlidir. Fakat aşılama takibi sonrasında erkekten spermin alınması ve gebelik için en uygun hale getirilmesi gerekmektedir. Bu nedenle aşılama gününde muayeneye çiftler birlikte katılmak durumundadırlar. Spermin en uygun hale getirilmesi için laboratuvarda gerekli çalışmalar gerçekleştirilir ve katater aracılığıyla uygun hale getirilmiş olan sperm rahme yerleştirilir. Kadın vücudunda bulunan tüplerde yumurta ile sperm karşılaşır ve uygun koşullar gerçekleştiği takdirde döllenme meydana gelir. Sperm yumurtayı döllediği takdirde döllenme gerçekleşir, döllenme sonucunda embryo oluşur ve embryonun rahme yapışması ile gebelik meydana gelir.
Aşılamanın olumsuz olduğu durumlarda hangi aşamada bir aksiliğin olduğu tespit edilememektedir. Yüksek dozda olmayan iğneler aracılığıyla yumurtlama zamanına kadar kadın vücudu uygun hale getirilir. Bu süreç yaklaşık iki haftada tamamlanır.
Aşılamanın başarısız olmasının başlıca sebepleri;
Aşılama Sonrasında Ne Kadar İstirahat Gerekir?
Doğal bir yöntem olan aşılama tedavisinin gerçekleştiği gün spermin rahme yerleştirilmesinden 15 dakika sonra hasta gündelik dönebilmektedir. Aşılama sonrasında kişilerin cinsel ilişkide bulunması için herhangi bir sakınca bulunmamaktadır. Progesteron desteği bazı hastalara uygulanabilmektedir fakat tüm hastalara uygulanması şart değildir.
Aşılama görüldükten sonra gebeliği var olması durumunda kişinin özel bir takibe ihtiyacı olmaz. Tüm kontrol ve muayeneler normal gebeliklerle aynı seyirde gerçekleşir.
Hamilelik fotoğraflarınızı İnstagram'da #hamileykenben hashtag’i ile paylaşın, anasayfamızda size ve bebeğinize yer verelim :) Fotoğraflarınız editör onayından sonra sitemizde yer almaktadır.
