Testosteron Üretiminin Kontrolü

Testosteron Nedir?

Testosteron gonad tarafından üretilir ancak erkek ve kadındaki adrenal bezleri tarafından ufak miktarlarda üretilir. Androjen olan testosteron erkek özelliklerinin gelişimini uyarır. Erkeklerde daha fazla bulunan testosteron fetal gelişim sürecinde erkek iç ve dış üreme organlarının gelişmesini sağlar. Testosteron, yetişkinlik döneminde sperm üretimi için de gerekir.

Testisler testosteron üretir ve bunun etkilerini gösterebilmesi için kan dolaşımına testosteronları salarlar. Böylelikle vücut içerisinde testosteronun dolaşabilmesini sağlarlar.

Beyinde yer alan hipofiz bezleri ile birlikte üretilen luteinizan hormonu (LH) testosteron seviyesini kontrol altında tutar. Aşırı yüksek LH seviyesi ortaya çıkarsa daha yüksek seviyede testosteron üretilmeye başlanır. LH’nin kan dolaşımına karışmasıyla birlikte beynin farklı bir bölgesi olan hipotalamus tarafından üretilen LHRH adlı farklı bir hormon teşvik edilir. Kişide yüksek miktarda yer alan ya da uygun seviyelerde bulunan testosteron, hipofiz bezi ve hipotalamus ile algılanır. Olumsuz geribildirim süreci olarak adlandırılan süreç dahilinde genellikle düşük seviyedeki LHRH ve LH seviyeleri gözlemlenir.

HPG, üç parçalı sisteme verilen isimdir. Hipotalamus, hipofiz bezi ve gonada (testis) bu sistem içerisinde yer alır. HPG sisteminde negatif geribildirim sistemi sürekli olarak çalışır. Testosteron seviyesinin yüksek olarak belirlenmiş ise, hipotalamus ve hipofiz bezleri bu durumu analiz eder. Bu durum daha düşük seviyede LHRH ve LHLH salınmasına ve beraberinde T seviyelerinin de düşmesine sebep olur.

HPG Sistemi Nedir?
HPG sisteminin öncelikli olarak nasıl çalıştığını anlamak gerekir. Erkeklerde düşük LH seviyeleri ile birlikte düşük T seviyeleri de ortaya çıkmış ise, bu durumda hipotalamus ve hipofiz bezinde sorun olduğundan şüphelenilir. Yeterli miktarda testisler tarafından testosteron üretilmesi için uygun düzeyde sinyal alınmadığı anlamına da gelir. T seviyesinin düşmesi ancak LH seviyelerinin yükselmesi sorunun testislerde olduğunu gösterir. Testosteron üretimi için son derece fazla güçlü sinyal bulunur. Özellikle yaşlılık döneminde olan kişilerin testosteron seviyeleri düşük olduğu için genellikle LH seviyeleri normal aralıklarda seyreder.

Testosteron tedavilerinde asla unutulmaması gereken en önemli detay, erkeğin üreme kabiliyeti ile olan bağıdır. Testosteronun tedavi olarak sunulması durumunda birtakım etkiler ortaya çıkar. Hipotalamus ve hipofiz bezinin kan içerisinde testosteron seviyelerini tespit etmesi ve LH salgılanmasının azaltılması da gerekir. Bu durumda, testis içerisinde testosteron gelişiminin tamamen durdurulması gerekebilir. Küçük ve yumuşak hale gelebilen testosteronlar sperm üretimini azaltmaya başlar. Bazı durumlarda testosteron üretilmediği için sperm tamamen olmayabilir. Kısırlık problemi olan erkeklerin T seviyeleri genellikle düşük çıkar. Ancak ek bir testosteron tedavisi uygulandığı zaman sonuçlar değişir.

Testosteron Ölçümü Nasıl Yapılır?
Testosteron ölçümleri günümüzde laboratuvar ortamında kan testleri eşliğinde yapılır. Tedaviye gidecek kişinin 8 ile 10 saatlik bir süre boyunca yemek yememesi gerekir. Sabah alınan kan numuneleri üzerinde gerekli ölçümler yapılır. Yetişkin erkeklerde normalde toplam testosteron değeri 3-10 ng/ml arasında olur. Değerler sabah saatlerinde daha yüksek olduğu için tedaviye sabah saatlerinde başlanır. Sperm üreten testislerin erkeklik hormonu olan testosteronu üretebilmesi için bazı durumlarda tedavi gerekebilir. Sperm ve testosteron hipofizinden salgılanan LH ve FSH hormonları sayesinde ölçümler yapılır.

Yetişkin bir erkeğin testislerinin her birinin ortalama ağırlığı 20 gramdır. Boyutları ise 4, 5x3x2,5 boyutlarındadır. Hacim ise 15x30ML olarak ortaya çıkar. Ergenlik dönemi öncesinde testislerin her biri 2 santimetre uzunlukta ve 2 ml kadar olur. Ergenlik dönemine giren kişilerde bu hacim artmaya devam eder. 16 ile 20 yaş aralıklarında erişkinlik dönemi başlar. Bu dönemde testisler standart ölçülere gelir.

Erkekler yaşlanmaya devam etse dahi testislerin boyutlarında farklılık olmaz.
Testosteron ölçümleri yapıldığı zaman vücuttaki testosteron seviyeleri net bir biçimde ortaya çıkartılır. Testosteron hormonunun düşük ya da yüksek olduğunun belirlenmesi için bu ölçümlere ihtiyaç duyulur. Erkeklerin salgıladığı testosteron, en önemli seks hormonu olarak adlandırılır.

Yetişkin Bireyler Günde Ne Kadar Testosteron Üretir?
Yetişkin bir erkek günde 5-6 mg kadar testosteron üretir. Testisler tarafından salgılanan testosteronlar seks hormonu sağlayan SHBG globuline kan yoluyla karışır. Bu tür karışım olmayan durumlarda testosteronlara “serbest testosteron” ismi verilir. Testosteron ölçümleri tüm bu testosteron seviyelerinin değerlerinin ölçümlenebilmesini sağlar. Kanda bulunan serbest testosteron, vücuttaki toplam testosteron değerinin sadece %1’ini oluşturur. Testosteron vücut içerisinde 5 alfa redüktaz adı verilen enzim ile dönüştürülür. 5 alfa redüktaz, dihidrotestosteron dönüşümünü sağlar.

Erkek tipi değişim ve gelişim adı verilen sakal ve bıyık çıkartması, sesin kalınlaşması, penis ve testis bölgesinin giderek büyümesi ve kasların gelişimini gibi durumların tamamı testosteron hormonları ile olur. Ergenliğe giriş sürecinde olan bir erkek testosteron hormonları ile ilgili bir sorun yaşıyor ise, testosteron ölçümü yapılması gerekir. Hormon kadınlarda da üretilen bir hormondur ancak seviyesi düşüktür. Erkeklerin testislerinde, kadınların ise yumurtalık bölgesinde üretilen hormonlar, insanların en önemli hormonları arasındadır. Testosteron ölçümü sabah saatlerinde yapılmalıdır. Vücudun en yüksek seviyesine sabah saatlerinde erişilir.

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

#hamileykenben

Hamilelik fotoğraflarınızı İnstagram'da #hamileykenben hashtag’i ile paylaşın, anasayfamızda size ve bebeğinize yer verelim :) Fotoğraflarınız editör onayından sonra sitemizde yer almaktadır.

MAİL ABONELİĞİ
Bu site, sağlık hizmeti vermemektedir, sitedeki bilgiler tıbbi bir öneri yerine geçmez ve sadece bilgi amaçlıdır. Hastalıkların tanı ve tedavileri yalnızca uzman doktorlar tarafından gerçekleştirilebilir.