Vejan Kanseri

Vejan kanseri, vajina bölgesinde rahminizi dış genital bölgeye bağlayan noktada ortaya çıkar. Vejan kanseri, son derece nadir görülen bir kanser türü olarak değerlendirilir.. Vejan kanseri genellikle doğum kanalı olarak nitelendirilen vajinanın yüzeyini sarmalayan hücreler üzerinde gelişimini sürdürür.

Pek çok farklı kanser gibi vücudunuzun diğer bölgelerine de yayılabilen bu kanser türü, vajina da başlayarak vücudun diğer bölgelerine yayılabilmektedir. Vejan kanserinin erken evrelerinde iyileşme oranları daha yüksektir. Vajinanın diğer bölgelerine yayılan vejan kanserini tedavi edebilmek ise, biraz daha olur.

Vejan Kanseri Belirtileri Nelerdir?
Erken evrelerde yer alan vejan kanserinde herhangi bir bulgu ve belirti ortaya çıkmaz. Vejan kanseri ilerlemeye devam ettikçe aşağıdaki bulgu ve belirtiler ortaya çıkmaya başlayabilir.

• Olağan dışı vajinal kanamalar. Örneğin, cinsel ilişki sonrası ya da menopoz sonrası
• Sıvı vajinal akıntılar
• Vajinada yumru ya da kitle belirmesi
• İdrar yaparken ağrı
• Kabızlık
• Pelvik ağrılar

Doktora Ne Zaman Görünmelisiniz?
Aşırı durumda bir vajinal kanama türü vejan kanseri ile ilişkili olabilecek bir belirti ya da bulgu yaşamaya başladıysanız doktora görünmelisiniz. Vejan kanseri her zaman bir bulgu veya belirtiye sebep olamayacağı için pelvik muayenelerinizi de zamanında yaptırabilmek için doktorunuzun talimatlarına uymalısınız.

Vejan Kanserinin Sebepleri Nelerdir?
Vejan kanserine hangi sebeplerin yol açtığı günümüzde kesin olarak bilinmemektedir. Kanser, sağlıklı olan hücrelerin, normal hücreleri anormal hücrelere dönüştürmesi sebebiyle ortaya çıkar. Mutasyona uğrayan hücreler kanser başlangıcına yol açar. Sağlıklı hücrelerin belirli hızda büyümesi ve çoğalması belirli bir süre zarfında gerçekleşir. Anormal hücreler söz konusu olduğu zaman ise, bu hücreler kontrolsüz bir şekilde büyümeye ve çoğalmaya başlar. Birikmeye başlayan anormal hücreler kitleyi yani tümörü oluştururlar.

Kanser hücrelerinin yakınlarında yer alan dokuları da ele geçiren bu hücreler, ilk tümörden ayrıldıktan sonra vücudun farklı yerlerine doğru yayılmaya başlar.

Vejan Kanserinin Türleri Nelerdir?
Vejan kanserinin türleri, kansere yol açan hücreler ve tiplerine göre farklı şekillerde değerlendirilir. Vejan kanseri türleri aşağıdaki gibidir:

• Skuamoz hücreli karsinom: Skuamöz hücrelerdir. Vajinanın yüzeyindeki hücrelerde kanseri başlatırlar. En yaygın vejan kanseri türü olarak değerlendirilir.
• Vajinal adenokarsinom: Vajina yüzeyinde yer alan glandüler hücreler üzerinde başlayan vejan kanseri türüdür.
• Vajinal melanom: Vajinanın pigment üretim görevini üstlenen melanositler üzerinde gelişimini başlatır.

Vejan Kanserinin Risk Faktörleri Nelerdir?
Vejan kanseri riskinizi artırabilecek olan etkiye sahip durumlar aşağıdaki gibidir:

• İlerleyen yaş: Vejan kanseri riski, sizin yaşınız ilerledikçe artmaya başlar. Vejan kanseri konulmuş kişilerin genellikle 50 yaş üzerinde olduğu bilinmektedir.
• Vajinal intraepitelyal neoplazisi ve atipik hücreler: Vajinal intraepitelyal neoplazi (VAIN) olan kişilerde vejan kanseri oluşumu riski daha yüksek olur. VAIN mevcut olan kişilerin vajinasında yer alan hücreler, kanserli olacak kadar farklı olmaz. Ancak normal hücrelerden daha farklı bir şekilde görünürler. VAIN rahim ağzı kanseri, vajina ve vulva kanserine de yol açabilir.
• Önleyici ilaçlar kullanmak: Anne karnında dietilstilbestrol (DES) adlı ilaçlara maruz kalan kişilerin berrak hücreli adenokarsinom adlı vejan kanseri riski daha yüksektir.

Vejan kanserinin riskini artıran diğer risk faktörleri arasında:

• Birden fazla kişi ile seks yapmak. Aynı kişiler ile seks yapmamak
• Cinsel ilişkinin ilk defa erken yaşlarda gerçekleşmesi
• Sigara tüketimi
• HIV enfeksiyonu

Vejan kanseri aynı zamanda vücudunuzda karaciğer, pelvik kemikleri ve karaciğer gibi bölgelere de yayılabilen ve farklı sağlık sorunlarına yol açabilen bir kanser türüdür.

Muayeneye Nasıl Hazırlanılmalı?
Belirtileri ve bulguları yaşıyorsanız ve sizi endişelendiren durumlar yaşanıyor ise, vakit kaybetmeden doktorunuzdan randevu almalısınız. Vejan kanseri olduğunuz saptandıysa kadın üreme sistemleri ve kanserleri üzerinde uzman olan bir jinekolojik onkoloğa yönlendirilirsiniz.

Doktorunuz ile yapacağınız görüşmede süreniz kısıtlı olacağı için randevunuza iyi bir şekilde hazırlanmalısınız. Aşağıdaki detayları göz önünde bulundurarak randevunuza hazırlık yapabilirsiniz.

• Yaşadığınız belirti ve bulguları not alın. Randevu almanıza sebep olan tüm sebepleri bir kenara not alın.
• Kişisel bilgilerinizi, yaşadığınız önemli sıkıntıları ve hayatınızdaki yakın zamanda karşılaştığınız değişiklikleri sağlık açısından doktorunuza belirtin.
• Kullandığınız ilaçlara ait bir liste oluşturun. Bu listeye vitamin ve besin takviyelerini de dahil edin.
• Yakınınızdan sizinle gelmesini rica edin. Randevu esnasında verilecek bilgilerin hepsini almakta zorlanırsanız, size eşlik eden yakınınız hatırlamanıza yardımcı olabilir.
• Doktorunuza sormak istediğiniz bütün soruları not alın.

Doktor ile geçirebileceğiniz zaman çok kısıtlı olacaktır. Bu sebeple, sormak istediğiniz soruların detaylı bir listesini hazırlamalısınız. Böylelikle doktorunuz ile birlikte geçireceğiniz zamanı en iyi şekilde karşılıklı olarak değerlendirmiş olursunuz. Vejan kanseri için doktorunuza sorabileceğiniz temel sorular:

• Belirtilerin en olası sebepleri arasında neler olabilir?
• Belirtiler başka bir hastalığın belirtisi olabilir mi?
• Hangi testleri yaptırmam gerekiyor?
• Tedavi türleri nelerdir? Tedavilerin olası yan etkileri var mı? Tedaviler cinsel yaşamımı etkiler mi?
• En iyi tedavi şeklinin hangisi olduğunu düşünüyorsunuz?
• Önerebileceğiniz yaklaşımların alternatifleri mevcut mu?
• Dikkatli olmam gereken bir kısıtlama söz konusu mu?
• Kanser hangi evrede ve yayılmış durumda mı?

Vejan Kanseri Testleri ve Teşhis
Vejan kanseri bazı zamanlarda herhangi bir bulgu ve belirti göstermez. Daha önce yapılan rutin pelvik muayeneler esnasında bu durum fark edilebilir. Doktorunuz size yaptığı pelvik muayene esnasında vajinanızın dış kısmında görünen bölgeleri inceler. Daha sonra elin iki parmağını vajinanıza sokarak aynı zamanda diğer eliyle de rahminizi bastırır. Böylelikle karnınıza yapılan bu baskı rahminiz ile birlikte yumurtalıklarınızın da hissedilmesini sağlar. Vajinanızın iç kısmına spekulum adı verilen bir alet de yerleştirilir. Spekulum, doktorun vajinadaki ve rahim ağzındaki anormal durumların incelenebilmesi için vajinanızı genişletme görevini üstlenir.

Pap testi de doktorunuz tarafından istenebilir. Pap testleri rahim ağzının taranabilmesi için kullanılır. Bazı zamanlarda Pap testinde vejan kanseri hücreleri de ortaya çıkabilmektedir. Pap testleri ve pelvik muayeneler iki ya da üç yılda bir yapılmalıdır. Taramaları ne sıklıkla yaptırabileceğiniz sizin kanser için risk faktörlerinize ve geçmiş dönemlerde anormal sonuçlar alınmış Pap testi sonuçlarınızın olup olmadığına göre değişir. Sağlık taramalarının hangi sıklıkta yaptırılması gerektiğini doktorunuza sormalısınız.

Vejan Kanseri Teşhisi için Gerekli olan Testler
Doktorunuz vejan kanserine sebep olabilecek olan anormallikleri kontrol edebilmek için pelvik ve Pap testi sonuçlarını değerlendirir. Elde edilen verilere dayanarak ise, vejan kanseri olup olmadığınız saptanacaktır. Fakat bunun için aşağıdaki ek testlerin de yapılması gerekir.

• Vajinanın mikroskop yardımı ile incelenmesi: Kolposkopi, özel ve ışıklı bir mikroskop ile yapılan muayene şeklidir. Vajinanızın yüzeyi bu muayene sayesinde daha büyük ve net şekilde görünür. Bu durum anormal hücrelerin gözükmesini de sağlar.
• Laboratuvar testleri için doku örneği: Biyopsiler şüpheli bölgeden kanser hücresinin test edilebilmesi için doku alınmasına yol açar. Doktorunuz kolposkopi muayenesi sırasında da doku alım işlemini yapabilir. Daha sonra bu dokular test için laboratuvara gönderilir.

Vejan Kanserinin Evreleri Nelerdir?
Vejan kanseri teşhisi doktorunuz tarafından konulduktan sonra kanserin hangi evrede olduğunu belirleyebilmek için belirli adımları takip eder. Evreleme adı verilen bu süreç, kanserin hangi evrede olduğunu belirler. Kanserin evresinin tespit edilebilmesi için aşağıdaki adımlar takip edilir:

• Görüntüleme testleri: Doktorun, kanser hücrelerinin yayılıp yayılmadığını tespit edebilmesi için kullandığı testlerdir. Görüntülemeler bilgisayarlı tomografi, manyetik rezonans görüntüleme ve pozitron emisyon tomografi gibi testleri içerir.
• Vücut içinin görüntülenmesi: Vücudunuzun iç kısımlarının görüntülenebilmesi için ufak kameralar kullanılır. Doktor, kanserin hangi alanlara yayıldığını ve yayılmadığını tespit edebilmek için bu kameralardan yardım alır.

Bu testler sonucunda elde edilen bilgilerden sonra kanserin hangi evrede olduğu ortaya çıkartılır. Vejan kanserinin evreleri aşağıdaki gibidir:

1. Evre: Kanser bu evrede sadece vajinanın duvarları ile sınırlı kalır.
2. Evre: Vajinanın yakınlarındaki dokulara kanser hücresi yayılmıştır.
3. Evre: Yakınlarda yer alan lenf nodları ve pelvis ile birlikte hücreler temas etmiştir. Her ikisine birden de kanser yayılmış olabilir.
4. Evre: Kanser bu evrede lenf nodları, mesane, rektum ve pelvise yayılmıştır.
5. Evre: Kanser artık akciğer gibi vajinanızdan tamamen uzak olan bölgelere de yayılmıştır.

Vejan Kanseri Tedavisi Nasıl Yapılır?
Vejan kanserinde hangi tedavi çeşidinin uygulanacağı, kanserin hangi türde ve evrede olduğu gibi pek çok farklı faktöre göre değişebilir. Doktorunuz ve siz tedavileri denemeye başladıkça hangi tedavinin sizin için uygun olduğunu tespit edebilirsiniz. Vajina kanseri tedavilerinde genellikle ameliyat ve radyasyon tedavileri uygulanır.

Ameliyat
Kanserin tedavi edilebilmesi için ameliyat ilk olarak vajina ve seçilmiş olgulardaki yakın dokularla sınırlı yapılır. Bu tedavi şekli erken evre vejan kanserleri için tercih edilir. Pelvis bölgesinde önemli bir organlar da yer aldığı için büyük tümörlerin alınması için organlarında alınması gerekebilir. Bu sebeple, doktorlar farklı bir tedavi yöntemini uygulamak isteyecektir. Vejan kanserinde uygulanan ameliyat çeşitleri aşağıdaki gibidir:

• Küçük tümörler ve lezyonlar: Vajinanın yüzeyi ile sınırlı olan ve yayılmamış olan kanserlere uygulanan ameliyat şeklidir. Kanserli hücrelerin alındığından emin olunabilmesi için çevreyi saran sağlıklı doku sınırıyla birlikte kesilerek dışarı alınır.
• Vajinanın çıkartılması: Bütün kanserin dışarıya çıkartılabilmesi için vajinanın belirli bir kısmının ya da tamamının alınması gerekebilir.
• Pelvik eksenterasyon: Kanser pelvik boyutlara kadar yayılım gösterdiyse ya da vejan kanseri tekrar ettiyse eksenterasyon cerrahi bir seçenek olarak tercih edilebilir. Pelvik bölgesinde mesane, rahim, rektum, vajina ve kolonun alt kısmı gibi pek çok farklı organa cerrahi işlem uygulanır.

Vajina tamamen alınırsa yeni bir vajina için ek bir ameliyat daha olmayı talep edebilirsiniz. Doktorlar vajinanızı oluşturabilmek için vücudunuzun diğer bölgelerinden aldıkları deri, bağırsak ve kas parçalarını kullanabilirler. Fakat yeniden yapılan vajinalar ile kendi doğal vajinanız aynı olmamaktadır. Örneğin, yeniden yapılan vajinalarda kayganlaşma mevcut olamaz. Çevredeki sinirlerde de farklılıklar olur. Bu sebeple, dokunulduğu zaman hissiyatı farklı olur.

Radyasyon
Radyoterapi tedavileri, kanserli olan hücreleri yok edebilmek için X-ışınları gibi güçlü enerji ışınlarından yararlanırlar. Radyasyon tedavileri genellikle iki ayrı şekilde uygulanır:

• Eksternal radyasyon: Eksternal radyasyon tedavisinde kanserin durumuna bağlı olarak bütün bir şekilde karnınıza ya da yalnızca pelvis bölgenize uygulama yapılır. Eksternal radyasyon tedavisi esnasında bir masada olursunuz. Büyük bir radyasyon cihazı ise, tedavi için gerekli olan alan üzerinde hareket eder.
• İnternal Radyasyon: İnternal radyasyon tedavisi yapılırken çekirdekler, kablolar, silindir şeklinde radyoaktif cihazlar kullanılır. Bu cihazlar vajina bölgenize ve çevre dokularınıza yerleştirilir. Birkaç gün sonra cihazlar dışarıya çıkartılır. Erken evrede olan vejan kanseri için internal radyasyon tedavisi tavsiye edilmektedir.

Radyasyon tedavileri genellikle hızlı bir şekilde büyüyen hücrelerin ölmesini sağlar. Fakat çevre dokulara da hasar vererek yan etki ortaya çıkartabilir. Radyasyonun yan etkileri, radyasyon tedavisinin yoğunluğuna göre değişkenlik gösterir.

Ameliyat ve radyasyon tedavileri kanserin ilerlemesini kontrol altında tutamıyor ve tedaviyi sağlayamıyor ise aşağıdaki farklı tedavi çeşitleri de size önerilir:

• Kemoterapi: Kemoterapi, kanser hücrelerinin ölmesi için kimyasal kullanılmasını sağlar. Vejan kanseri olan kadınlarda işe yarayıp yaramadığı tam olarak bilinmemektedir. Bu sebeple kemoterapi genellikle tek başına bir tedavi olarak kullanılmaz. Kemoterapi işlemi radyasyon tedavileri ile birlikte radyasyonun verimliliğini artırabilmek için tercih edilir.
• Klinik deneme: Klinik denemeler, yeni tedavi yöntemlerinin test edilmesi amacı ile yapılır. Klinik denemeler size yeni geliştirilmiş tedavilerden yararlanabilme imkanını sunar. Doktorunuz ile hangi tedavinin uygun olduğunu belirleyebilmek için görüşmelisiniz.

Vejan Kanseri ile Başa Çıkma ve Yaşam Tarzı Değişiklikleri
Kanser olan kadınlar genellikle kendi yöntemleri ile bu durum ile mücadele eder. Kendiniz, aileniz ve dostlarınız ile birlikte de kansere bir çözüm üretebilirsiniz. Teşhis sonrasında yaşanan şoku ve akıl karışıklığını atlatabilmek için aşağıdaki detaylara dikkat etmelisiniz:

• Kendi bakımınız ile alakalı olan kararlar alabilmek için ilk olarak kanseriniz hakkında detaylı bilgi sahibi olun. Sorunlarınızı doktorunuz ile olan muayene esnasında mutlaka paylaşın. Bilgi kaynakları ile ilgili sağlık ekipleri ile konuşun. Hastalığınız hakkında ne kadar bilgi alırsanız, tedavi hakkında karar verebilme konusunda da kendinizi daha rahat hissedersiniz.
• Partneriniz ile yakınlığınızı bu süreç içerisinde de sürdürün. Vejan kanseri tedavilerinde cinsel birliktelik zorlukları gibi yan etkiler ortaya çıkabilir. Tedaviler, cinsel birliktelikleri bir süre boyunca imkansız hale getirecek ise, yakınlığınızı koruyabilmek için farklı yöntemler deneyin. Partneriniz ile birlikte daha fazla vakit geçirmek ve duygusal yakınlıklar kurmak iyi olabilir.
• Size destek verebilecek arkadaşlarınız ve aileniz olması son derece yararlı olabilir. Duygularınızı açabileceğiniz insanlar olması sizin pozitif hissetmenizi sağlar. Eğer sosyal görevliler ve psikologlar ile görüşmek isterseniz, doktorunuza bu durumu izah edin ve yardımcı olmasına izin verin. Sizin gibi bu hastalığa yakalanmış kişiler ile bir arada olmanız ve vakit geçirmeniz de size farklı bakış açıları geliştirebilmeniz için fırsat tanıyabilir.
• Arada sırada yalnız kalmayı ve kendinize vakit ayırmayı da unutmayın. Yalnız kalmak istediğiniz zaman kimseden çekinmeyin ve bunu etrafınızdaki kişilere doğrudan belirtin. Sadece bir günlüğüne yalnız kalarak kendi duygularınızı çözümlemeniz ilerleyen dönemlerde kendinizi daha iyi hissetmenizi sağlayabilir.
• Pozitif düşünebilmek için gerektiği zaman profesyonel destek alın. Hareketli bir yaşam tarzını benimseyin ve aktif bir şekilde hayatın içerisinde bulunun. Kendinizi karamsar duygulara teslim ettiğiniz zaman hastalığınız ile baş edebilmeniz daha zor bir hale gelebilir. Daima pozitif düşünerek tedavilere olumlu yaklaşımlar sergilemeye özen gösterin.

Vejan Kanseri Riski Nasıl Azaltılır?
Vejan kanserini tamamen önleyebilmenin bir yolu bulunmamaktadır. Ancak aşağıdaki detaylara dikkat ederek vejan kanseri riskinizi azaltmayı deneyebilirsiniz:

• Düzenli şekilde pelvik muayenenizi yaptırın. Gerektiği zaman Pap testlerinizi de düzenli şekilde yaptırın. Rutin olarak yapılan pelvik muayeneler ve Pap testleri sayesinde vejan kanseri daha erken bir şekilde teşhis edilebilmektedir. Erken evrede teşhis edilen vejan kanserinin iyileşmesi daha kolay olur. Doktorlar pelvik muayeneleri kadınlara cinsel ilişkiye girmeye başladıktan sonraki süreçlerde tavsiye etmektedir. Pap testlerinin ise 21 yaşından sonra başlatılmasını tavsiye ederler.
• HPV enfeksiyonuna yakalanmamak için gerekli aşıları olmanız HPV ilişkili olan kanser riskinizi azaltır. HPV aşılarını yaptırıp yaptırmamanız konusunda doktorunuzdan muhakkak bilgi alın.
• Sigara kullanıyorsanız bırakmayı deneyin. Sigara içmiyorsanız da risk oluşmaması için başlamayın. Sigara içmek pek çok farklı hastalığa sebep olduğu gibi aynı zamanda vejan kanseri riskini de artırmaktadır.

Hamilelik.com.tr