Aile Planlaması Nedir

Aile planlaması çiftlerin istedikleri zamanda, istedikleri kadar, bakabilecekleri sayıda çocuk sahibi olmasını hedefleyen bir sistemdir. Bu çiftlerin sahip olacağı çocuk sayısına kısıtlama getirmez. Sadece çiftlerin sağlıklı bir şekilde bakabileceği sayıda çocuk sahibi olmalarını sağlar. Aile planlaması sayesinde çiftlerde belirli aralıklarla gebelik elde edilir. Aile planlaması ailenin sağlığını korumayı, ekonomik gücünü kısıtlamadan, çiftlerin uygun oldukları zamanda çocuk sahibi olmasını ve mutlu bir aile kurmalarını sağlar. Bu sistemde çiftler açısından gebe kalma, doğum yapma konusunda en uygun koşullar belirlenir. Çünkü gebelikler arasında bulunan süre bebeklerin sağlıklı şekilde gelişmesini destekler.

Neden aile planlaması?

• Bu sistemde ailedeki birey sayısı kısıtlanmaz
• Bebeklerin genel sağlığı, sık yapılan doğumlar nedeniyle olumsuz etkilenmez
• Doğumlar arasındaki sürenin en az 2 yıl olması halinde, önce doğan bebeklerdeki ölüm oranı % 50 seviyesinde azaltılabilir. Aynı zamanda 2 yıl arayla doğan bebeklerdeki fiziksel ve zihinsel gelişim, daha kısa aralıklarla doğan bebeklerden daha iyi olur.
• 2 yaşında olan bir çocuğun sağlığı açısından en önemli olumsuz etken, aileye yeni bir bebeğin gelmesidir. Aile planlaması bunların olmasına engel olur.
• Doğum yapan bir kadının eski sağlığına kavuşması, düzenini sağlaması da en az 2 yılda gerçekleşir.

Aile planlamasının hedefleri nelerdir?
Toplumda aile planlaması konusunda bilgilendirilmesi oldukça önemlidir. Temel sağlık hizmetleri arasında kabul edilen aile planlaması, ailelerin koşullarını daha uygun hale getirmeyi, bebeklerine daha uygun koşullarda sahip olmalarını sağlar. Bu sayede bebekler daha rahat koşullarda büyütülür, daha iyi olanaklara sahip olunur.

İstenmeyen gebeliklerin önlenmesi hedefler arasındadır. Bu şekilde gerçekleşen gebelikler aile tarafından genellikle bilinçli şekilde sonlandırılır. Bu kadının psikolojisine olumsuz etkiler yapar.

Toplumdaki aşırı doğurganlığın önlenmesi aile planlamasının hedefleri arasındadır. Fazla sayıda doğum yapmak, kadının psikolojik ve fiziksel olarak olumsuz etkilenmesine neden olur. Ayrıca kadının üçüncü doğumundan sonra risklerde artar. Beşinci doğumla birlikte anne ve bebek ölümleri had safhaya ulaşır.

Aile planlamasının hedefleri arasında hamileliklerin arasındaki sürenin ayarlanması da vardır. Çünkü sık aralıklarla doğum yapmak, kadının fiziksel ve psikolojik sağlığı üzerinde olumsuz etkiler yapar. Gebelikte de yaşanan sorunlarda artış olur.
Aile planlaması kadının doğum yaşını da ayarlar. Çünkü kadının 18 yaşından önce, 35 yaşından sonra doğum yapması bebeğin ve annenin yaşamını riske sokabilir.

Toplum sağlığı sağlıklı çocukların doğmasıyla başlar. Bu nedenle aile planlamasının hedefleri arasında sağlıklı çocukların doğması da bulunur. Ailede fazla sayıda çocuk olmadığında, onlarda çocuklarına daha fazla zaman ayırabilir, maddi ve manevi desteği yeteri kadar verebilir. Bu çocukların sağlıklı bir şekilde yetişmesini sağlar.

Aile planlaması aynı zamanda çocuk sahibi olamayan ailelere de destek olur. Bu konuda yapabilecekleri konusunda gereken bilgilendirmeyi ve yönlendirmeyi yapar.

Aile planlamasının faydaları

• Aile planlamasının faydalarını anneye, çocuğa ve topluma sağladıkları olarak sınıflandırabiliriz.
• Aile planlamasının anne sağlığına faydaları
• Sıkça kadının hamile kalmasını önler
• Sık doğum yapma nedeniyle kadının yaşayabileceği hastalıkları engeller
• Kadının zor doğumdan kaynaklanacak risklere maruz kalmasını önler
• Kadının erken yaşta ya da geç yaşında doğum yapmasını önler
• İstenmeyen gebelikleri önleyerek, düşükle sonuçlanabilecek gebelikleri engeller
• Kadının psikolojik durumunu korur
• Anne ölümleri engellenerek, toplum sağlığı korunmuş olur.

Aile planlamasının çocuk sağlığına faydaları

• Erken doğum riskini azaltır
• Bebeklerin sağlıklı şekilde doğmalarını sağlar
• Normal doğum aralığıyla doğan bebeklerin daha az hastalanması sağlanır ve bebek ölümlerinde azalma meydana gelir.
• Doğum sayısı düzenlendiğinden, aileler çocuklarına maddi ve manevi olarak yeterince destek olabilir. Bu yüzden çocuklar ruhsal olarak ta sağlıklı olur
• Çocukların ekonomik açıdan desteklenmesi daha kolay, eğitimleri kolay şekilde sağlanır.

Aile planlamasının topluma faydaları
Toplumda kadın ve çocukların sayısı fazladır. Aile planlaması kadınların ve çocukların sağlıklı olmasını sağladığından, toplumda sağlıklı bir nesil oluşturulur. Etkin bir aile planlaması yapılması nüfusun dengeli olarak artmasını sağlar. Ülkenin gelişmişliğini yükseltir.

İstenmeyen gebelikler nasıl önlenir?
Gebeliğin önlenmesi amacıyla doğum kontrol yöntemi kullanmayan kadınlar yaklaşık % 90 oranında ilk yılda hamile kalır. Ancak çocuk sahibi olmak istemeyen çiftlerin mutlaka doğum kontrol yöntemi kullanması gerekir. Doğum kontrol yöntemleri de oldukça çeşitlidir. Çiftler bunlar arasından kendilerine uygun olanları tercih edebilir. Aile planlaması çiftleri bu yönde doğru şekilde yönlendirir. Kullanılabilecek doğum kontrol yöntemleri arasında;

• Hormonal yöntemler
• Düşük hapı
• Doğum kontrol hapları
• Gebelik önleyici halka (Nuvaring)
• Doğum kontrol yöntemi olarak kabul edilmese de, ertesi günü hapı
• Rahim içi araçları (Spiral vs)
• Cilt altı implantları
• Norplant
• Bariyer yöntemleri
• Prezervatif, kondom
• Vajinal fitiller
• Kadın prezervatifi, femidom
• Diyafram

Bu doğum kontrol yöntemleri dışında çiftlerin kullandığı geri çekme yöntemi, vajinal duş, takvim yöntemi, korunma iğneleri, aylık korunma iğneleri, kısırlaştırma, üç aylık korunma iğnesi, kadının tüplerinin bağlanması, erkeklere uygulanan vazektomi denilen tüplerin bağlanması gibi yöntemlerde bulunmaktadır. En doğru yöntemin seçilmesi aile planlaması sayesinde sağlanabilir.

Hamilelik.com.tr