Adölesanlarda (19 Yaş Altında) Gebelik

Günümüzde doğum yapan annelerin yaş ortalamaları hayli düşmüştür. Toplumdan topluma da değişen bu istatistikler çeşitli şekillerde ortaya çıkarken, özellikle de 19 yaş altında gebe kalan kadınların bebekleri ve kendileri ile ilgili riskli durumlar taşıdığı da ifade edilmelidir.

Adölesan Gebelik Nedir?
Eğer anne adayı henüz 10 yaş ila 19 yaş arasında ise, bu durum adölesan gebelik olarak isimlendirilir. Her ne kadar biyolojik olarak bu durum mümkün ise de, doğacak olan çocukta anomaliler görülebilir. Anne de bir takım tehlikeleri doğum anında yaşayabilir. Konu ile ilgili Dünya Sağlık Örgütü (WHO) de çeşitli açıklamalarda bulunmuş ve bazı tanımlamaları ortaya koymuştur. 10 ila 19 yaş arasındaki bireylerin adölesan olarak adlandırılması, bu kişilerin gebe kalmaları halinde gebeliklerinin alacağı ismi de bu şekilde ortaya çıkarır.

Her ne kadar bu yaş aralığında gerçekleşen gebeliklerin çeşitli sebeplerden dolayı oluştuğu görülebilse de, söz konusu durumların azınlık olarak değil de önemli bir oran olarak öne çıktığı görülebilir. Yani adölesan gebelik dünya çapında yoğun şekilde görülür. Toplumdan topluma kültür ve davranışların değişkenlik gösterdiği de bu istatistikleri yorumlarken akla getirilebilir. Fakat tüm bu gebeliklerde, hepsinde değil fakat büyük bir kısmında anomali doğumların olması da sıkıntının ne denli ciddi olduğuna bir işarettir.

Kötü sonuçlar ortaya çıkan doğumlar ile ilgili bir örnek vermek gerekirse, 19 yaşın altında anne olan kadınların gebelikleri ile ilgili problemleriyle, 20 ila 29 yaş arası gebe kalan annelerin problemleri karşılaştırılabilir. Bu karşılaştırmadan da rahatça görüleceği üzere, 19 yaşın altında gebe kalan kadınların gerek çocuklarının, gereke kendilerinin bir takım önemli sıkıntılar yaşadıkları ve oran olarak da bu miktarın bir hayli fazla olduğu görülebilir. Bilhassa da anne ve bebek kayıpları sayıları kıyaslandığında, adölesan gebeliklerde bu sayının çok fazla olduğu ön planda yer alır. Ek olarak, 19 yaş altı gebeliklerde gerekli ve önemli bakımların yapılmaması, bir takım sıkıntıların tam manası ile giderilememesi gibi durumlarda da çeşitli komplikasyonlar oluşabilir.

Adölesan gebelik konusunda fiziki gelişim de önemli bir konu başlığı olarak kendini gösterir. 19 yaş altındaki kadınların fiziksel gelişimlerini tam olarak tamamlamamış olmaları, doğum ile ilgili yaşanan bazı sorunlara da temel teşkil eder. Örnek olarak adölesan gebelik hallerinde kadınların pelvisin (kalça kemiği) gelişiminin ve değişiminin tam manası ile olmadığı görülebilir. Bu nedenle söz konusu kemik doğum sırasında çok zorlanır. Eğer doğum beklendiği gibi zor ve hatta daha kötü geçerse çeşitli yırtıklar, idrar ve dışkılama problemleri oluşabilir. Bu sıkıntılara bağlı olarak anne adaylarının psikolojik yönden hasar aldıkları da görülebilir. Eğer anne adayının beslenmesi de dengeli, sağlıklı ve tam değil ise sorunlar iyiden iyiye büyüyecektir. Bu tarz durumlarda çeşitli rahatsızlıklar bebek için de, anne için de tehlike oluşturmaktadır.

Anemi, erken doğum, çok zayıf doğum, çeşitli tansiyon rahatsızlıkları (gebelik kaynaklı) gibi sıkıntılar bebeği ve anneyi etkileyebilir. Ek olarak doğum sonrasında çok şiddetli gerçekleşen kanamalar ve preeklampsi sorunu baş gösterecektir.

Adölesan doğumlarda genel olarak sezaryen doğum yöntemi tercih edilir. Bu şekilde risk azaltılmaya çalışılır ve anne adayı ile bebeğin daha kötü etkilenmesi önlenir.

Adölesan Gebelikler De Ayrı Ayrı İncelenmelidir
Her adölesan gebelik de birbirinin aynısı değildir. Bu nedenle de bu tarz gebelikler kendi içlerinde ayrı ayrı incelenirler.

16 yaşın altında gebe kalan kadınlarda bebek ölüm oranları bir hayli yüksektir. Bu yönden en sıkıntılı yaş aralığı olarak 10 ila 16 yaş arasında yaşanan doğumlar gösterilebilir. Kadınların bu yaşlarda hamile kalmaları ciddi riskler içermektedir. Özellikle de 16 ila 19 yaş arasındaki gebelik durumları ile karşılaştırıldığında söz konusu gebelik sıkıntılarının da oran olarak fazla şekilde ortaya çıktığı görülebilir.

10 ila 16 yaş arasında gebelik yaşayan kadınların bebeklerinde gelişmede gerilik, erken doğum (prematüre) gibi sorunlar sıkça görülür. Gelişimini tam olarak sağlayamadığı için çok zayıf ve çok düşük kilolu olarak doğan bebeklerin nörolojik sıkıntılar yaşadıkları da bilinir. Her ne kadar tüm doğumlarda ilerisi için sinirsel sorunların riskleri olmasa da, çok büyük bir çoğunluk için bu durum geçerlidir. Selebral palsi, zekâ geriliği ve epilepsi rahatsızlıkları en çok görülen problemler arasındadır.

Adölesan Gebelik İle İlgili Genel Notlar
Hem kadınlar için, hem de doğuracakları bebekleri için adölesan gebelik çok büyük ve kritik riskler taşır. Fiziksel, ruhsal ve metal anlamda tam gelişmemiş kızların gebe kalmaları, bebeklerinin de pek çok sıkıntı ile yüzleşecekleri ihtimalini artırır. Bu ve benzer sebeplerden dolayı tüm kadınlar için adölesan gebelik önerilmez. 19 yaşın ardından yaşanan gebelikler daha sağlıklı ve normaldir.

Sadece biyolojik bakımdan değil, sosyal açıdan ya da yaşam kalitesi olarak da anne adayının ve bebeğin durumları önemlidir. Bu kadar erken yaşlarda gebe kalınması her anlamda sıkıntıları ve bunaltıları da beraberinde getirecektir. Bu nedenle de bireylerin eğitimli olmaları, adölesan dönemlerdeki gebelikler hakkında bilinçlenmeleri, cinsel ilişkide nasıl korunması gerektiği gibi konular insanlara aktarılmalıdır.

Maalesef ki ülkemizde adölesan gebelik fazlaca görülür. Özellikle de 15 yaş ve altında bu durumu yaşayan çok fazla kadın vardır. Ülkemizin doğu bölgelerinde bu oranların çok arttığı, kız çocuklarının henüz daha çocuk yaşta evlendirildiği bu coğrafyada temel sorunun da erken evlilik tabanlı olduğu görülebilir. Kız çocukları belli bir olgunluğa geldikten sonra cinsel ilişki yaşamalı, çocuk yapma fikri de bu yaşlardan sonra oluşmalıdır.

Hamilelik.com.tr