Histeroskopi: 10 Soru İle Nedir, Ne Değildir?

Yatarak değil ayakta tedavi amacı ile uygulanan histeroskopi yöntemi, rahim ağzına yerleştirilen optik cihaz sayesinde ağız ve iç kısmın incelenmesini sağlamaktadır. Bu konuda en sık sorulan sorular ve yanıtları şu şekilde ifade edilebilir;

1. Histeroskopi Ne Demektir?

Optik cihaz ile yapılan rahim ağzı ve rahim içi izleme işlemine histeroskopi denir. Bu yöntem gerek tanısal olarak, gerek ise tedavi amacı ile yapılabilmektedir. Doğru sonuçların alınması ve yöntemin de uygun şekilde izlenmesi adına doktorun tecrübeli olması önem taşır. Özellikle de cihaz yerleştirme ve bu cihazı kullanma işlemi çok kritiktir. Tüm bu noktalara dikkat edildiğinde, yöntem sonrasında yaşanacak olan muhtemel kötü sonuçların riski en aza indirilir.

2. Histeroskopi Nasıl Yapılmaktadır?

Bu yöntem iki şekilde uygulanır. İlk yol tanısal uygulama, ikinci yol ise ameliyat işlemidir. Tanısal histeroskopi olarak bilinen yolda genel anlamda normal hasta muayenesi gibi bir durum söz konusudur. Hasta, ofiste muayene edilir. Kısıtlı bir miktar uyuşturucu alan hasta, ana işlem sırasında ayıktır. Fakat acı ya da ağrı hissetme söz konusu değildir. Yöntemin ardından da fazla bir acı duyulmaz.

Ancak kimi zaman bu yöntem sırasında kanamalar da görülebilir. Fakat bundan korkmak için mantıklı bir sebep yoktur. Hatta yöntemin uygulanmasının ardından kanamalar ya da kasık ağrıları da gözlemlenebilir. Bu tarz ağrı durumlarında doktorun vereceği bir ağrı kesici kullanılabilir. Öte yandan kimi hastalarda bu işlemin arından geçen birkaç gün sonrasında vajinal akıntı ve kramp girmsi yaşanabilir. Ancak bunlar için de endişe edecek bir durum yoktur.

3. Histeroskopi Uygulamasının Avantajları Nelerdir?

• Bu yöntemin kendi içinde pek çok avantajı bulunur.
• Uygulama doğrudan ayakta yapılır ve hastanın hastanede yatmasına gerek kalmaz.
• Rahim içini ilgilendiren pek çok hastalık için en etkili ve en güven veren yöntemdir.
• Uygulamanın ardından yalnızca 1 ya da 2 saat geçtikten sonra hasta günlük rutinine dönebilir.
• Cerrahi müdahaleden sonra ağrı hissedilmesi nadiren görülür ve yaşanır.
• Rahmin alınması durumu ortadan kalkar ve histerektomi yapılmaz.
• Yöntem doğrudan çözüm sunar ve kesin tedavi sağlar. Bilhassa da miyom veya polip bulunuyor ise kürtaj bile yeterli etkiyi ve çözümü ortaya koyamazken bu yöntem doğru tedaviyi sunmaktadır.

4. Histeroskopi Kimler İçin Uygulanabilir Değildir?

Her tıbbi müdahale ve tedavide olduğu gibi, histeroskopi uygulaması da kimi insanlar için sorun taşıyabilir. O nedenle de bu işlem şu kişilere uygulanamaz;

• Rahmin içinde aktif enfeksiyon bulunan hastalar
• Rahim ağzında aktif enfeksiyon bulunan hastalar
• Rahmi çok büyük olan hastalar
• Herhangi bir cerrahi veya anestezi uygulaması yapılamayacak tıbbi engellerin bulunduğu hastalar
• Hamileler
• Rahim kanseri olanlar
• Oldukça büyük olan ve bu yöntem ile alınacak durumda olmayan derinde ve yerleşik miyomları olan hastalar

5. Histeroskopi Uygulaması Ne Kadar Sürmektedir?

Bu yöntemin tam anlamı ile uygulanması hastanın ve hastalığın durumuna bağlı olarak değişirken, 5 dakika kadar az süren işlemlerin varlığı ile beraber kimi zaman 1 saati bulan uygulamaların yapıldığı da görülmektedir.

Uygulama esnasında hastanın rahminin ağız kısmı genişletilir. Sırf bundan dolayı enfeksiyon riski olduğu için belli bir dönem cinsel ilişkiye girilmemesi de tavsiye edilir. Uygulama esnasında bir sıkıntı yaşanmamış ise hastalar aynı gün doğrudan evlerine de gidebilirler. Yine genel anestezi uygulansa da uzun süreli bir çalışma ya da yorgunluk durumu olmayacaktır.

Her ne kadar işlemlerin pratik olmasından kaynaklı olarak bu tarz kolay ve basit durumlar görülebiliyor ise de, zaman zaman hastaların dikkat dağınıklığı ya da baş dönmesi gibi sorunları olabilir. Bu sorunlar ise hastanede bir gün dinlenerek çözülebilir. Eğer uygulama sonrasındaki günlerde kanama ya da sancılar görülürse doktora başvurmak gerekir.

6. Tanısal Amaçlı Histeroskopi (Diagnostik Histeroskopi) Ne Anlama Gelir?

Eğer hastanın rahmi içinde miyom, polip, septum ya da yapışıklık türü durumlar var ise, bu durumların araştırılması ve doğru şekilde tanı konulması noktasında tanısal amaçlı histeroskopi uygulanabilir. Bu uygulama bazen kendi başına yapılırken, bazen ise laparoskopi ile birlikte uygulanmaktadır. Teşhis için rahim boşluğu da mutlaka araştırılmaktadır.

Daha çok lokal anestezi ile beraber uygulanan bu yöntem, çeşitli şekillerde tanı konulamayan ya da bir şekilde şüpheli halleri bulunan durumlar için tanı koymak maksadı ile de tercih edilir. Rahim içinde herhangi bir bozukluğun olup olmaması, muhtemel bozukluğun boyutları, ciddiyeti, şiddeti, nerelerde olabileceği ve bunlara benzer soru işaretleri söz konusu yöntem ile aydınlatılır. Üstelik teşhis konmak ile kalınmaz, aynı zamanda bu sıkıntıları gidermek için çözüm üretilir. Hatta muayene sırasında gerekli olduğu düşünülür ise operatif histeroskopi de hayata geçirilebilir.

Aynı zamanda kısırlık sorunu için, sürekli tekrarlanan düşük yapma problemleri için ya da anormal adet kanamaları hakkında tüm araştırmalar ve teşhis koyma işlemleri de bu yöntem ile gerçekleştirilebilmektedir.

Aşağıda madde madde verilen durumlarda tanısal histeroskopi uygulanabilir;

• Düzensiz ve fazla görülen adet kanamaları
• Kısırlık durumu
• Sürekli tekrarlanan düşükler
• Rahim içi yapışıklık şüphesinin olması
• Ultrason testlerinde rahmin içinde polip veya miyom yapılarının görülmesi
• Rahim içinde yer değiştirmiş veya tam olarak çıkarılamayan spiral (RİA) bulunması
• Olağanüstü rahim kanamaları
• Miyom ya da polip bulunması
• Üst üste tekrarlanan tüp bebek başarısızlıkları
• Rahim bozuklukları (kalıtımsal)
• Spiral çıkarılma işlemi
• Anormal rahim filminde tanı maksadıyla rahim ağzı kanalı araştırma ihtiyacı
• Rahim iç tabakasının çıkartılma işlemi
• Tanısal histeroskopi, daha çok adet kanamasının bitmesinin ardından birkaç gün içinde yapılabilir. Bu tür zamanlar sağlıklı sonuçlar açısından ve doğru uygulamalar için en iyi periyotlardır. Adet günü sürdükçe rahim iç zar kısmı giderek kalınlaşmaktadır. Bundan dolayı da herhangi bir tanı koymak çok zor olur.

7. Operatif Histeroskopi Ne Demektir ve Nasıl Uygulanır?

Yukarıda bahsedilen tanısal histeroskopi uygulaması sırasında bir takım anomalilikler tespit edilebilir. İşte bu sıkıntılar ve bozukluklar, operatif histeroskopi sayesinde düzeltilmekte ve cerrahi müdahaleler ile tedavi edilebilmektedir. Bilhassa da rahim içi septum, polip, adezyon (yapışıklık) ya da miyom varlıkları tespit edilip düzeltilir. Çünkü histeroskop cihazı, içinde bazı kanalları barındırır ve bu kanallar makas, biyopsi forsepsi ya da elektro cerrahi ile ilgili her türlü araçların geçebilmesini sağlayacak şekilde tasarlanmışlardır. Öte yandan uterin septum tarzında doğuştan gelen sıkıntılar da bu yöntemlerle düzeltilir.
Yöntem sırasında cerrahi müdahalenin bitmesinin ardından rahim duvarları birbirine yapışma tehlikesi yaşayabilir. Bunun önüne geçmek için ise rahim içine spiral veya idrar sondası konabilir. Yine enfeksiyonların önüne geçebilmek adına çeşitli antibiyotikler ve hormon bazlı ilaçlar da kullanılabilir.

Öte yandan histeroskopik cihaz rahim iç zarına zarar vermeme, o bölgeyi tahrip etmeme prensibi ile çalışır ve buna uygun şekilde tasarlanmıştır. Bu noktada rahim içi fazla kanamaları çözmek için rahmin alınmasının doğru olmadığı süreçlerde de bu yöntem kullanılır. Yine rahim içi spirallerin varlığı ve söz konusu spirallerin yerinden çıkarılması noktasında da histeroskopi faydalı olacaktır.

8. Histeroskopi Risk Barındırır Mı?

Öncelikli olarak tanısal histeroskopi için komplikasyon risk durumunun çok az olduğu ifade edilebilir. Ancak rahim delinmesi gibi sıklıkla görülen bir komplikasyon türünden de bahsetmek gerekir. Ancak bu delik, hiçbir ekstra işleme gerek kalmadan, tamamen kendi kendine düzelecektir.

Operatif histeroskopi yöntemine bakıldığında ise, daha çok eş zamanlı şekilde laparoskopi de uygulanır. Bu uygulamanın amacı, rahmin dış yapısını da izleyebilmektir. Yaklaşık %1 – %2 gibi bir ihtimal dâhilinde komplikasyon riskinden söz edilebilir. En sık görülen komplikasyon türü ise tanısal histeroskopi ile aynıdır; rahim delinmesi!

Diğer taraftan çeşitli komplikasyonlar da rahmi genişletmek adına kullanılan sıvılardan dolayı görülebilir. Çok şiddetli alerjik reaksiyon durumları, vücut ısısının düşmesi, pıhtılaşma sorunu yaşanması, nefes alıp vermede yaşanan zorluklar, akciğerde sıvı birikmesi gibi komplikasyonlar bu konu altında değerlendirilir. Karnın içindeki organların yaralanması da nadir de olsa görülen sıkıntılı durumlar arasındadır. Bu doğrultuda kanama da yaşanabilir. Her ne kadar söz konusu sıkıntılar az da yaşansa, yaşandığı zaman hayati tehlikelere varan sorunlar ortaya çıkabilir.

Eğer uygulamanın ardından oldukça fazla bir vajinal kanama, çok şiddetli karın ağrısı, ateş yükselmesi ve kötü kokan vajinal akıntılar görülüyorsa mutlaka doktora gitmek gerekir.

9. Histeroskopi Riskleri Nelerdir?

• Bahsedilen tüm histeroskopi linkleri şu şekilde sıralanabilir;
• Rahim delinebilir
• Enfeksiyon kapılabilir
• Bağırsaklarda ya da idrar yollarında bir takım yaralanmalar görülebilir (rahim delinmesi ya da uygulanan rahim içi yöntemleri bu durumlara yol açabilir)
• Rahim içini genişletmek için kullanılan sıvılar dışında bir de karbondioksit verilen hastalarda gazın damarlara geçerek akciğer zedelenmesine ve bununla beraber kalp yetmezliğine sebep olması görülebilir
• Uygulamanın sağlıklı ilerleyebilmesi, gerek operatif, gerek tanısal işlemlerin sürdürülebilmesi için rahim ağzının genişletilmesi gerekir. Bu noktada rahim ağzının genişlemesi adına bazı sıvılar kullanılır. Ancak bu sıvılar fazla verildiğinde vücut bu sıvıları emer ve kan değerlerinde sodyum seviyesi düşebilir. Böylece akciğerlerde su birikebilir, kalp yetmezliği görülebilir, kalpte ritim bozuklukları yaşanabilir, çeşitli ödemler gelişebilir ve benzer sıkıntılar baş gösterebilir.

10. Histeroskopi Sonrası Bakım Nasıl Yapılmalıdır?

• Uygulama yapılmasının ardından birkaç gün içinde bazı sıkıntılar yaşanabilir. Bu sıkıntılar akıntı görülmesi ya da krampların hissedilmesi şeklinde olabilir. Söz konusu sorunlar basit ağrı kesiciler ile atlatılabilir.
• Kontrol ve önlem açısından cinsel birleşme en azından işlem sonrasındaki birkaç gün içinde olmamalıdır. Çiftler ilişkiye birkaç gün girmemelidir.
• Genel anlamda sadece 1 ya da 2 gün içinde günlük hayatın düzenine geri dönülebilir. Hatta foley kateter yerleşimi yapılmış ise kısa süre içinde bu da çıkarılabilir.
• Doktor kontrolü altında olacak şekilde bir takım hormon bazlı tedaviler uygulama sonrasındaki birkaç ay boyunca gerçekleştirilebilir. Bu tedavilerin düzenli şekilde yapılması ve takip edilmesi şarttır.

Hamilelik.com.tr