Menopozda Yapılan Hormon Testleri

Menopoz şüphesi doğduğunda ve adet düzensizlikleri yaşanmaya başladığında adetin üçüncü gününde bazı kan tahlillerinin yapılması gerekir. Aylardır adet görmeyen bir hasta için tahliller herhangi bir günde yapılabilir. Bu tahliller için kan numunesine ihtiyaç olur ve aç ya da tok karnına kan verilebilir. Kan tahlillerinde hekimlerin görmek istediği değerler hormon değerleridir. Menopoz tanısı için yapılan hormon testlerini şu şekilde sıralayabiliriz:

FSH
Hekimin menopoz tanısı koyabilmek için en çok önem verdiği hormon FSH hormonudur. Bu hormon beyin hipofiz bölümünden salgılanır. Vücutta en çok rahimdeki yumurtalıkları etkileyen bir hormondur. Gebe kalmak için yumurtalıklarda oluşan foliküllerin yani yumurtanın döllenmeye hazır hale gelmesine yani büyümesine yardım eder. Bunun için de vücutta östrojen hormonunun salgılanmasını sağlar. Menopoza giren kadınlarda FSH hormonu yükselişe geçer. Kadınların menopoz öncesinde FSH hormon değeri 20’nin altındadır. Bu değerin 10’un altında olması, yumurtalık kapasitesinin ve rezervlerinin normal olduğu, yumurtanı gelişiminin iyi olduğu ve östrojen hormonunun da normal seviyede salgılandığı anlamına gelir. FSH değeri 10’un üzerindeyse bu seviye yumurtalık rezervlerinin azalmaya başladığına yorumlanır. FSH değerinin 15 ila 20 arasında olması, menopozun bir hayli yakın zamanda gerçekleşeceği anlamına gelir. Tam olarak menopoza giren kadınlarda FSH değeri 30’un üzerine çıkar. Adet kanamasına yakın bir dönemde kan numunesi alınırsa, FSH değeri yüksek çıkar ve bu normaldir. Bu nedenle hekim tarafından hastanın durumunda göre istenen tarihte kan numunesi verilmesi gerekir.

Östrojen
Östrojen hormonu, menopoz tanısı için gerekli olan değerlerden biridir. Menopoza yaklaştıkça vücutta daha az östrojen hormonu salgılanmaya başlar. Bu nedenle hekim tanı koymak için östrojen seviyesini de bilmek ister. Bu hormonun rahimdeki yumurtalar tarafından salgılanır. Yumurta rezervi azaldıkça östrojen salgılanması da azalır. Menopoz döneminde adetin 3. gününde alınan kan numunesi ile östrojen seviyesine bakılır. Artık adet görmeyen kadınlarda herhangi bir günde bakılabilir. Adetin üçüncü gününde östrojen hormonu 25 ila 140 pg/ml arasında olur. Adete yakın dönemde bu değer daha yüksek çıkabilir. Bu değer tek başına değerlendirilmez. Çünkü farklı nedenlere bağlı olarak da olması gerekenden daha düşük çıkabilir. FSH hormonunda yükselme olması ile birlikte değerlendirilir.

LH
LH değeri de tıpkı östrojen gibi menopoz teşhisi konması için tek başına değerlendirilmez. Menopoz sürecine girildiğinde FSH hormonu ile birlikte LH hormonunda da artış olur. Ancak bu süreçte FSH hormonundaki artış daha erken başlar ve LH hormonu bir süre sonrasında artışa geçer. Diğer hormon testi gibi LH hormonuna da adetin üçüncü günü bakılır. Adet görmeyen kadınlarda ise herhangi bir günde bakılabilir. Adetin üçüncü günü bakıldığında LH değeri 5 ila 20 mlU/ml arasında olur.

İnhibin B
Bu hormon da yumurtalıklarda salgılanır ve aynı zamanda FSH hormonunun baskılanmasını da sağlar. Menopoz sürecine giren kadınlarda inhibin B hormon seviyesi azalmaya başlar. Zira FSH hormonunda artış olmasının nedeni de inhibin B azaldığından yeterince baskılayamamasıdır. Tek başına değerlendirilmiyor olsa da menopoz döneminde yapılan hormon testleri arasında yer alır.

Testosteron ve Progesteron
Menopoz sürecinde bu iki hormon azalmaya başlar. Menopoz teşhisi konması için tek başına bu hormonlardaki azalma yeterli olmaz. Diğer hormon seviyeleri ile birlikte değerlendirilmesi gerektiğinden kan numunesi ile bu iki hormona da bakılır.

HCG
HCG hormonu gebelik testinde değerlendirilen bir hormondur. Vücutta zaten belirli bir seviyede olan HCG hormonu gebelikle beraber artmaya başlar. Ancak menopoz döneminde de bu hormon seviyesinde bazı değişimler meydana gelir ve artmaya başlar. Aslında yaklaşık olarak 40 yaşından sonra vücutta bir hayli azalan HCG hormonu menopoz sürecinin başlamasıyla birlikte hafif bir artışa geçer.

Menopozal Geçiş Dönemi Nedir?
Halk arasında bilinenin aksine aslında menopoza hemen girilmez. Öncesinde bir geçiş süreci yaşanır ve bu geçiş süreci kadınların kolaylıkla anlayabileceği bir belirti vermediğinden pek anlaşılamayabilir. Tıpta menopozal geçiş dönemi olarak adlandırılan süreç menopozun başlamasına yakın olan son birkaç yıldır. Elbette bu dönem kişiden kişiye değişir. Türkiye’de kadınlar genellikle 46 ila 48 yaş arasında menopoza girerler. Bu nedenle genellikle menopozal geçiş dönemi de 44 ila 45 yaştır. Ancak daha geç menopoza girecek kadınlarda geçiş dönemi de daha sonraki yaşlar olabilir.

Menopozal Geçiş Döneminde Meydana Gelen Hormonal Değişimler
Menopozal geçiş döneminde vücuttaki hormonlarda bazı değişimler meydana gelir. Bu değişimleri şu şekilde özetleyebiliriz:

• Menopozal geçiş döneminde FSH hormonu hafif bir yükselişe geçer. Menopoz süreci başladığında da yükselişini devam ettirir.
• Bu dönemde henüz menopoz süreci başlamadığından östrojen seviyesinde bir değişim meydana gelmeyebilir. Östrojen seviyesindeki değişim adetin tamamen kesildiği dönemde olur. Örneğin 45 ila 46 yaşında FSH yükselmeye başlarken aynı kadında östrojen 50 yaşında azalma eğilimine girebilir.
• FSH hormonunun menopozal geçiş döneminde yükselmesinin sebebi bu hormonu baskılama özelliğine sahip olan inhibin B hormonunun azalmasıdır.

Menopoz Döneminde Yapılan Diğer Testler
Menopoz döneminde kadınların genel olarak sağlığını değerlendirmek için de bazı testler yapılabilir. Bu testleri şu şekilde sıralayabiliriz:

D Vitamini Kan Testi
D vitamini vücudun kalsiyumu emmesine yardımcı olan bir vitamindir. Hücrelerin ve dokuların onarılmasına yardımcı olma özelliğine sahiptir. Aynı zamanda iç organların fonksiyonlarını düzgün bir şekilde yerine getirmesine de yardımcı olur. Menopozla birlikte D vitamininde azalma meydana gelebildiği için bu değer de kan testi ile kontrolden geçirilir.

TSH ve Kapsamlı Tiroid Kan Testi
Free T3, Free T4 ve TSH değerlerinin görülmesi için yapılan bu test tiroid bezi işlevinin kontrolden geçirilmesini sağlar. Aynı zamanda tiroid ile ilgili çeşitli hastalıkların tanısının konmasına yardımcı olmak için de yapılabilir. Menopoz sürecinde tiroid ile ilgili çeşitli sorunlar da yaşanabildiğinden hekim tarafından bu değerlerin gözden geçirilmesi gerekebilir. Elbette menopozun hangi evresinde olduğu ve hastanın şikayetleri üzerine doktor bu teste gerek görürse yaptırılması gerekir.

Tam Kan Sayımı
Doktor tarafından hastanın sağlık durumunun değerlendirilmesi için tam kan sayımı testi de istenebilir. Bu kan testinde vücuttaki mineral ve vitamin değerleri görülür. Bazen kadın doğum doktoru tarafından hastanın beslenme uzmanına yönlendirilmesi de mümkün olabilir. Bu durumda tam kan sayımı testi beslenme uzmanı tarafından da istenebilir. Ancak mutlaka her hastadan istenen bir kan testi değildir. Sadece gerek görüldüğünde bu testin gerçekleştirilmesi gerekir. Açlık ve tokluk şeker değerlerinin gözden geçirilmesine gerek duyulması halinde hastanın aç karnına kan numunesi vermesi gerekir. Kan numunesi verilmesi için adet döngüsünün belirli bir döneminin beklenmesi gerekmez. Hormon değerlerine zaten diğer testler ile bakıldığından herhangi bir zamanda kan numunesi verilebilir.

Hamilelik.com.tr