Makrozomi (İri Bebek) Nedir?

Makrozomi (iri bebek) tanısı için, bebeğin 4500 gr. üzerinde olması veya doğuma kadar bu kiloya gelmiş ve geçmiş olması gerekir.

Hangi Hamileler Makrozomi (İri Bebek) Doğum Riskindedir?

• Anne adayının yaşının 17 yaşının altında olması ve 35 yaşın üstünde olması makrozomi doğum yapma riski taşır.
• Erkek bebek olması makrozomi olması için risk faktörüdür.
• Anne adayının daha önceki doğumlarının makrozomi olması da bu gebeliğinde makrozomi olma riskini arttırır.
• Gebelik öncesindeki annenin kilosu ve gebelik döneminde normalden fazla kilo alımı riski arttırır.
• Şeker yükleme testinin pozitif çıkması da risklidir.
• Geç doğum (sürmatürasyon) yani 40 haftayı aşkın doğumlarda da makrozomi riski vardır.
• Genetik olarak anne adayının kendi doğduğu kilo ve boy da etkendir.
• Hispanik kökenli anne adayları yani zenci ve ya melez ise anne adayı makrozomi doğum yapma olasılığı yüksektir.
• Multiparite yan çoklu doğumlarda da makrozomi riski vardır.
• Halk arasında gebelik şekeri adı verilen gestasyonel yani hamilelik öncesinde olmayan hamilelikte ortaya çıkan şeker artışı makrozomi doğum yapma riskini arttırır.

Makrozomi Tanısı Nasıl Koyulur?
Anne adayının tüm risk faktörleri göz önüne alınarak, klinik muayene ve ultrason muayenesi ile birlikte gebeliği takip eden doktor tarafından tanı koyulur. Günümüz teknolojisinde gebeliğin ilerlemesine bağlı düzenli takip ile bebeğin doğum kilosu rahatlıkla bilinir. Özellikle 6. aydan sonra yapılan düzenli ultrason takibi ile bebek normalden fazla ve hızlı gelişiyor ise iri bebek tanısı koyulur ve yanılma durumu çok nadirdir. Her yüz anneden on tanesi makrozomi doğum yapar. Yani makrozomi riski her annede % 10’dur.

Makrozomi Tanısı Koyulan Gebeliklerde Doğumdaki Riskler Nelerdir?
İri olan bebeklerin hamilelik döneminde annelere çektirdikleri sırt ve bel ağrısından başka bir risk oluşturmazlar. Asıl risk doğum esnasında olur. Makrozomi olan doğumlarda vajinal doğum yani normal doğum çok risklidir. Annenin doğum yolunda ciddi yırtıklar oluşturduğu gibi, doğum yolu üzerinde bebeğin omuzları takılarak, zor ve sancılı bir doğum süreci gerçekleşir. Doğum travması oluşma riski çok yüksektir ki buda bebekte sinir zedelenmelerine yol açar. O an doğum anında fark edilmeyen fakat daha sonraları bebeğin hareketsizliği ya da kısıtlı hareketleri ile fark edilerek dönüşü zor ve yorucu olan sağlık problemleri ortaya çıkar. Bu sebeple de makrozomi doğumlarda hekimler sezaryen doğumu önermektedir.

Doğum sonrasında da iri bebeklerde en az prematüre bebekler kadar sağlık sorunları görülmektedir. Sarılık, elektrolit dengesizliği ve erken şeker düşmesi gibi sağlık problemleri görülüp, yoğun bakım ünitelerinde gözlem altında kalmaları gerekebilir. Maalesef ki bazı kontrolsüz şeker hastalığı olan anne adaylarında, doğumdan önce veya sonra bebek kayıpları görülebilir.

Makrozomi Hamilelikte Normal Doğum Riskleri Nelerdir?
Her doğumda oluşabilecek riskler makrozomi doğumda biraz daha artmaktadır. Bu yüzdende makrozomi hamileliklerde hamileliği takip eden doktorun tavsiyesine uygun doğum tercih edilmelidir.

• Doğumun gerçekleşemeyerek ameliyata alınma durumu oluşabilir.
• Doğum uzayarak bebeğin oksijensiz kalmasına sebep olur.
• Oksijensiz kalması bebeğin beyninde de özür bırakır.
• Bebekte omuz takılması olursa sinir zedelenmesi meydana gelir.
• Anne adayının vajinal yırtılmaları ve kanamaları yoğun olur.

Makrozimide Kilo ve Şeker Kontrolü Nasıl Olmalıdır?
İri bebek tanısı koyulan anne adaylarının şekeri gözlemlenmelidir. Şeker ve kan şeker ölçümleri normal ise ekstra bir tedai gerektirmez. Fakat Şeker hastası olması durumunda kan şekeri kontrol altına alınmalı ve düzene sokulmalıdır. Hekimin uygun görmesi halinde insülin tedavisine başlanabilir. Bu tedavi bebeğin kilosunda bir değişim yapmaz fakat doğumdan önce veya sonra oluşabilecek kayıp riskini en aza indirir.

Hamilelik şekeri veya şeker hastalığı bulunan anneler özellikle 25. Haftadan sonra sıkı ve yakın takibe alınmalıdır. Tıbbi cihazlar ile bebeğin gelişimi kilo alımı ve sağlığı düzenli takip edilmelidir. En çokta bebeğin bulunduğu kesedeki suyun gerekenden fazla olması riski göz önünde bulundurulur ve hipertansiyon riski de incelenir.
Fazla kilolu anne adaylarında kilo alımı kontrol altında tutulmalıdır. Gerekirse gebeliği takip eden hekim tarafından gebelik perhizi uygulanarak, şeker ve kilodan kaynaklı riskler en aza indirilir.

Makrozomi Doğum Sırasında ve Sonrasında Neler Yapılmalıdır?

• Doğum anındaki ve sonrasındaki risklere hazırlıklı olmak ve zaman kaybetmemek için bebek yoğun bakımı hazırda bulundurulmalıdır.
• Makrozomi doğan yani iri bebeklerde, doğumdan hemen sonra kan şekerlerinde hızlı bir düşüş olacağından, bebeğin kan şekeri düzenli kontrol altında tutulmalıdır.
• Hamilelikte gizli kan şekeri çıkan anne adayları makrozomi doğumdan 1,5 ay sonra kendilerine en yakın sağlık kuruluşlarında giderek tekrar kan şekeri testi yaptırarak kan şekerinin normale dönüp dönmediğini kontrol ettirmelidirler.

Hamilelik.com.tr